Siedem dalekich rejsów recenzja

„Nowak minął bramę. Tu ktoś jest – pomyślał natychmiast. Ćwiczony latami instynkt zaczynał funkcjonować od razu. Zwolnił kroku, stąpał cicho, pracowała w nim owa umiejętność nienaruszania bezruchu pustych miejsc, przydatna ludziom, zajmującym się w życiu nie tylko swoimi sprawami”.

Mój ulubiony cytat ukazujący wielki kunszt pisarski Tyrmanda.

Książka rozpoczyna się przedstawieniem postaci i jest to uczynione genialnie. W trakcie lektury poznajemy ich wszystkich, opisanych tak perfekcyjnie, że czujemy jakbyśmy znali ich osobiście a co więcej - znali ich myśli i zamierzenia. Dialogi, konkretne przekonania i opinie bohaterów to mistrzostwo. „Cudownie – pomyślał Nowak – jak cudownie rozmawia się z mężczyznami. Jasno, klarownie i głupio. Czuł przypływ serdecznej solidarności, doznawał radości płynącej z wypróbowanego, sprawdzanego co chwila przymierza. Każdy mężczyzna – myślał Nowak – to sojusznik w walce z mrocznym, wrogim światem międzypłciowych zależności. Nawet najgłupszy mężczyzna.” Czyta się to z największą przyjemnością a już rozmowa między Ewą a Nowakiem dotycząca tego co jest trudniejsze, pesymizm czy optymizm – prawdziwa sztuka. Nie będę tej wymiany zdań tutaj cytować, bo musiałabym przepisać całą stronę.

Rzecz powieści dzieje się kilka lat po wojnie. Coraz bardziej rozprzestrzenia się komunizm i jego beznadziejna szarość. Prywatna inicjatywa jest tępiona, panuje cwaniactwo, łapówki. Każdy próbuje oszukać, ugrać coś dla siebie a przedstawiciele władz przymykają oko na pewne nieprawidłowości w zależności od tego jak im wygodnie. Fabuła krąży wokół mężczyzny i kobiety, którzy poznali się w pociągu ze stacją końcową Darłowo. Oboje przybyli do tej niewielkiej miejscowości w jednym celu - znaleźć tryptyk Eryka Pomorskiego. Oboje zbliżają się do siebie, ale nie bardzo wiedzą co dalej z tym zrobić. „...ostateczną prawdą, nienaruszalną, codzienną i dla każdego łatwo dostępną, jest samotność. Wszystko poza nią jest kapryśną grą złud i nastrojów, pozorów i ułomnych, kruchych okoliczności. Przeznaczeniem każdego z nas jest samotność.”

Akcja nie jest wartka a fabuła nie jest zagmatwana, ale za to wszystko napisane jest pięknym językiem. Poza tym, jak to u Leopolda Tyrmanda, trafne przemyślenia i idealnie nakreślone postaci.

Warto przenieść się do Darłowa w 1949 roku - w „Siedmiu rejsach...” już od pierwszej strony poczujemy ten klimat. Ta krótka powieść jest właśnie tak skonstruowana.