Debiutancka powieść Guanzona jest szczegółowym opisem amerykańskiej biedy. Opowiada historię Henry'ego, pracowitego i inteligentnego faceta, który miał pecha: urodził się w rodzinie z kłopotami. Matka była chorowita i szybko zmarła, zaś ojca, Filipińczyka, wyrzucono z posady nauczyciela w koledżu, bo nie mógł znieść rasistowskich docinków uczniów. Więc ojciec ciężko pracował fizycznie by zapewnić byt rodzinie, poza tym leczenie matki Henry'ego pochłonęło fortunę – tak jest w Ameryce: nie masz ubezpieczenia zdrowotnego, to płać. Więc życie Henry'ego od początku naznaczone było biedą i wykluczeniem. Ciężko się czyta o jego olbrzymich wysiłkach, aby nie zatonąć w odmętach nędzy, żeby nie stoczyć się w alkoholizm czy narkomanię, nie popaść w bezdomność.
Poruszające są opisy odysei Henry'ego i jego siedmioletniego syna, którzy tułają się po Stanach, mając za dom samochód. A Henry ma kłopoty z pracą, bo kiedyś siedział. Tak więc liczą każdy grosz, a raczej każdego centa, stołują się w fast foodach starając się nachapać jak najwięcej darmowego jedzenia: ketchupy, colę czy cukier. Takie utrzymywanie się na powierzchni sporo kosztuje, także psychicznie. A w Ameryce biedakom się nie pomaga, typowy tamtejszy pogląd głosi, że nędzarze są sami odpowiedzialni za swój stan, bo to lenie i pijusy. Książka skutecznie burzy ten popularny liberalny mit, bo powtarzam: Henry jest inteligenty i pracowity, ale system nie daje mu szans.
I jeszcze, Henry jest zupełnie samotny w swojej walce o godność. Nikt mu nie pomaga, nikt nie ma dla niego dobrego słowa, może poza gliniarzem, który wyprowadza go z oddziału pomocy doraźnej, gdzie nasz bohater wtargnął z poważnie chorym synem. Przy okazji, ów oddział pomocy jako żywo przypomina mi nasz SOR. Z jedną różnicą, ponieważ Henry nie ma ubezpieczenia zdrowotnego, od razu proszą go o dane gdzie przesłać rachunek. Chorowanie w Ameryce kosztuje...
Uderza nabożny stosunek bohaterów książki do pieniędzy, oto gdy Henry zdobywa (nielegalnie) większą gotówkę, to doznaje wręcz wrażeń erotycznych: „Ujął pozostałą gotówkę niemal z nabożną czcią i przycisnął ją do pięciu plików, które trzymał między nogami. Krew uderzyła mu do dolnej partii ciała. Wstrząsnął nim dreszcz rozkoszy i sprawczości”. Nie dziwię się, w Ameryce dolar jest bogiem.
Trudno z Henrym nim nie sympatyzować mimo błędów, jakie popełnia, ale naprawdę staje przed ekstremalnymi wyzwaniami. Ale z systemem nie wygrasz...
To mocna, zmysłowa, przejmująca proza, wręcz czujemy stan ducha Henry'ego, jego codzienne heroiczne zmagania, by utrzymać się na powierzchni.
Świetna literatura.