Przerwane igrzyska. Niezwykli sportowcy II Rzeczypospolitej recenzja

Tym razem przyszło mi recenzować "Przerwane igrzyska. Niezwykli sportowcy II Rzeczypospolitej" autorstwa Garbieli Jatkowskiej. Książka ilustruje życiorysy dziewięciu wielkich sportowców odrodzonej Polski. Są to życiorysy Wacława Kuchara, Haliny Konopackiej, Janusza Kusocińskiego, Stanisławy Walasewiczówny, Stanisława Marusarza, Jadwigi Jędrzejowskiej, Jerzego Iwanow-Szajnowicza, Ernesta Wilimowskiego i Marii Kwaśniewskiej. Książka ta jest taką "pieśnią" ku chwale naszego narodu. Ukazuje motywację polskich sportowców, aby pokazać światu, że naród polski, choć młody na mapie Europy, stanowi potęgę sportową i duchową, z którą należy się liczyć. Losy bohaterów są kwintesencją naszego narodowego charakteru – dumy, rycerskości, chęci walki ze sobą samym i nieustającej nadziei. Wszyscy bohaterowie książki, cechują się nieugiętą wolą, mnogością zainteresowań, zwłaszcza sportowych i tym, że osiągali sukcesy na arenie międzynarodowego sportu.

Pierwszy z naszych bohaterów, Wacław Kuchar, stał się "ojcem" polskiego sportu. Był sprinterem, uznanym piłkarzem lwowskiej Pogoni, tenisistą i panczenistą. Zasłynął ze swej rycerskości na boiskach oraz tym, że nie faulował przeciwników na boisku. Brał udział w mistrzostwach Polski w wieloboju, reprezentował Polskę na zimowej olimpiadzie w francuskim Chamonix. Po wojnie został trenerem bytomskiej Polonii.

Halina Konopacka to pierwsza złota medalistka olimpijska, lekkoatletka, dyskobolka, 27-krotna mistrzyni Polski w różnych konkurencjach sportowych, poetka i malarka, Miss Igrzysk w Amsterdamie.

Janusz Kusociński – wielokrotny mistrz w biegach, w czasie wojny kelner w "Barze Sportowców" wśród których rozprowadzał niepodległościową literaturę. Swą działalność przypłacił życiem, rozstrzelany w pobliżu Palmir pod Warszawą.

Stanisława Walasewiczówna – wybitna lekkoatletka. W 1932 roku będąc już uznaną sportsmenką, odrzuciła możliwość uzyskania amerykańskiego obywatelstwa, by reprezentować swój kraj rodzinny. Na igrzyskach w Los Angeles zdobyła złoty medal w biegu na 100 m, a na igrzyskach w Berlinie zdobyła srebro na swym koronnym dystansie. Przed wojną wróciła do USA, gdzie poślubiła słynnego boksera, Harry'ego Neila Olsona. Stąd wspierała polski sport, stając się "współzałożycielką" PKOL-u.

Stanisław Marusarz – skoczek narciarski, wielonarodowy mistrz narciarski Polski, Jugosławii, Niemiec, Anglii i Cczechosłowacji, 21-krotny mistrz Polski w skokach. Kurier tatrzański, uciekinier z nazistowskich więzień. Po wojnie znów zajął się swym ukochanym sportem.

Jadwiga Jędrzejowska – wzięta tenisistka światowej sławy, finalistka Wilbledonu w 1937 roku. Była tak dobra w tym sporcie, że w rok później, została uznana mistrzynią Polski w grze w tenisa – nie grając żadnego meczu! W czasie wojny odrzuciła propozycję grania dla III Rzeszy, wymawiając się zakończeniem kariery. Po zakończeniu wojny wróciła do gry, zostając wielokrotnie mistrzynią Polski.

Jerzy Iwanow-Szajnowicz – poliglota, uzdolniony pływak, harcerz, a w czasie wojny – wzięty agent polskich i brytyjskich służb wywiadowczych, oraz bohater greckiego ruchu oporu.

"Ezi" czyli Ernest Wilimowski to jeden z genialnych piłkarzy klubu Hajduki Wielkie, posiadający podwójne obywatelstwo (polski i niemieckie), bohatera niemieckich klubów piłkarskich w czasie wojny. Ten sportowiec czerpał z życia pełnymi garściami. Zasłynął jako birbant lubiący suto zakrapiane imprezy, co przypłacił wykluczeniem z reprezentacji jadącej na olimpiadę berlińską w 1936 roku. Niemal zawsze bywał typowany na najlepszego zawodnika meczu i króla strzelców. Dzięki przyjęciu niemieckiego obywatelstwa udało mu się uniknąć włączenia w szeregi niemieckiej armii oraz, co najważniejsze, wydostać matkę z obozu w Auschwitz. Po wojnie został okrzyknięty zdrajcą i nigdy już nie powrócił do Polski.

Maria Kwaśniewska światowej sławy oszczepniczka, koszykarka, lekkoatletka, związana z ŁKS Łódź. W 1939 roku brała udział w obronie Warszawy przez hitlerowcami. W 1946 roku zdobyła 6. miejsce w rzucie oszczepem i 7. - w pchnięciu kulą na Mistrzowstach Europy w Oslo.wielokrotna mistrzyni Polski w hazenie – czeska piłka ręczna.

Ci tytani sportu nie byli tylko bohaterami swych dziedzin sportowych, byli również czynnymi patriotami, biorącymi udział w walkach z okupantami. I tak Kusociński i Iwanow-Szajnowicz swoją aktywną działalność w konspiracji przypłacili życiem.

Mocną stroną książki są liczne cytaty z przedwojennych gazet sportowych, które silnie dają poczuć emocje tamtych czasów. Autorka w plastyczny sposób ukazała na sylwetki sportowców wielkiego kalibru, opisując nie tylko ich sukcesy zawodowe, ale i codzienne życie. Choć wcześniej nie znałem większej części z opisanych tu postaci, mam wrażenie, że autorka opisywała tylko sprawy znane już miłośnikom sportu. Oczywiście mogę się mylić. Niemniej książka bardzo mi się podobała, i liczę, że autorka rozwinie ten temat w kolejnych publikacjach.