Powrót wilka recenzja

Tytułowy Wilk, czyli główny bohater powieści, to Andrzej Sakowicz, wracający po dziewiętnastoletnim pobycie w Kanadzie do Polski. Ale wraca nie tyle (lub nie tylko) do kraju, ile do przeszłości – choć odległej, to niezapomnianej.

Przeszłość Andrzeja to przede wszystkim ludzie. Wśród nich dawna miłość - Magda, którą pozostawił, gdy ta spodziewała się jego dziecka, a także Bogdan – brat Magdy, oskarżający Wilka o zdradę, czy Anka – dawna dziewczyna Bogdana. I oczywiście syn Andrzeja i Magdy, którego Andrzej zna tylko ze zdjęć.

Wraz z kolejnymi stronami poznajemy bohaterów – ich dawne dzieje, a zwłaszcza wspólną – konspiracyjną, opozycyjną pracę, która splotła ich losy, ale również współczesne życie, które ułożyło się nie do końca tak, jak sobie planowali.

Te plany dotyczyły wszystkiego tego, co wydarzy się po przełomie 1989 roku, w nowym świecie - świecie otwierających się szans i możliwości, z bogatą ofertą dla przedsiębiorczych, którym wreszcie dane będzie rozwinąć skrzydła. Jak się jednak okazało, nic się nie dzieje samo. Nie wystarczy „obalić socjalizm, by wszystko samo zaczęło działać jak należy”, by zacytować jednego z bohaterów. Przez karty powieści przebija rozczarowanie zmianami oraz ich konsekwencjami i to do tego stopnia, że bohaterowie podają w wątpliwość sens dawnej walki, a tym samym – wszystkiego, co stanowiło sens ich wcześniejszego życia i cel wspólnych dążeń.

Książka nie jest melancholijną opowieścią, jak to często ma miejsce w przypadku tekstów o przeszłości. Ma bardziej charakter rozliczeniowy, skłania do postawienia pytań, a jednocześnie nie daje na nie prostych odpowiedzi.

W losach bohaterów odnajdujemy odbicie losów Polaków, którzy w dorosłość wchodzili w okresie przełomu. Zawiedzione nadzieje, przekonanie o niewykorzystanych szansach czy pogodzenie się z myślą o porażce są przy tym znacznie częstsze niż sukces czy satysfakcja.

W powieści znajdziemy też gorzką prawdę o Polsce lat 80. XX w., czyli o Polsce puste półki, brak widoków na przyszłość i szarość polskich (w tym wypadku – trójmiejskich) miast. I nieodparte pragnienie wolności. Wydaje się, że w obliczu wszystkich nostalgicznych obrazów rzeczywistości PRL-u, które w ostatnich latach są bardzo częste, takie przedstawienie ówczesnych realiów było już niezbędne. By tym, co zapomnieli, przypomnieć, a tym, co nie poznali – uświadomić, że wcale nie było zabawnie i przaśnie wesoło, ale po prostu źle.

Książka Mirosława Tomaszewskiego zdobyła nagrodę Gdańskiego Konkursu Literackiego im. Bolesława Faca w 2020 roku, a do recenzji otrzymałam ją z Klubu Recenzenta serwisu nakanapie.pl.