Spadając recenzja

Sięgnąłem po tę pozycję zachęcony entuzjastycznymi opiniami tłumacza Michała Kłobukowskiego o Robercie DeLillo zamieszczonymi w książce ,Przejęzyczenie'. Pisze DeLillo o zamachach z 11 września 2001 r. i ich wpływie na życie Nowojorczyków. Może najbardziej wstrząsający są opisy tego co się działo bezpośrednio po wybuchach, otwierające i zamykające książkę, te fragmenty robią duże wrażenie.

Dostajemy przejmujący obraz Nowego Jorku po kataklizmie, rzeczywiście ludziom, którzy byli blisko wybuchów, świat się zawalił. Prowadzili spokojne, dostatnie, bezpieczne życie klasy średniej, a musieli przeżyć niezapowiedziany Armagedon, po którym nic nie było takie samo, i który ich zmusił do przemyślenia wszystkiego na nowo.

Główny wątek książki opowiada o rodzinie dysfunkcyjnej: ojciec cudem przeżył zamach, uciekając z jednej z wież w ostatniej chwili, a teraz usiłuje przewartościować swoje życie i rozpadające się małżeństwo. Jego żona też ma swoje traumy związane z zamachem.

Znajdziemy w książce więcej wątków i bohaterów, którzy usiłują zrozumieć 11 września, nauczyć się żyć po zamachu, uciekają przed traumą w sztukę, prywatność, przypadkowy seks, hazard. Pojawiają się też dzieci, również zarażone zamachem, wypatrują samolotów na niebie, czekają nowych wybuchów, fantazjują na temat Osamy Bin Ladena. Nikt nie jest wolny od traumy.

Napisane to wszystko w konwencji postmodernistycznej, brak w książce chronologii, wątki się mieszają, wiele wyrażeń się powtarza jak mantry. Poza tym język książki jest skomplikowany, wręcz przeintelektualizowany, prawdę mówiąc to dla mnie zbyt wyrafinowane i czyta się bardzo trudno.

I jeszcze: bohaterowie straszliwie się wymądrzają, filozofują, są śmiertelnie poważni, ani cienia humoru tam nie ma. Oczywiście można powiedzieć, że zamachy terrorystyczne i trauma po nich to rzecz nie do śmiechu. Ale życie ma swoje prawa, toczy się dalej, ludzie żyją i się śmieją, u DeLillo nie, tutaj strasznie przeżywają.

Mimo te zastrzeżenia, to proza wysokiej próby, niemniej dosyć męcząca.