Podręcznik dla inkwizytorów recenzja

Polifoniczna, rezonująca w Naszym wnętrzu na długo po jej lekturze, wymagająca skupienia i uwagi - taka jest kolejna już powieść Antonio Lobo Antunesa pt. „Podręcznik dla inkwizytorów”, wydana w Polsce nakładem Oficyny Literackiej Noir sur Blanc, w godnym wszelkich pochwał przekładzie autorstwa Wojciecha Charchalisa.

Francisco, minister u boku Salazara to człowiek wywindowany przez polityczne machinacje, które, jak wiadomo, do trwałych nie należą. Koleje jego życia poznawane z różnych perspektyw i oczami rozmaitych bohaterów, dają wielowymiarowy obraz potęgi władzy i jej destrukcyjnego wpływu na człowieka.

Wyśmienicie poprowadzony wątek polityczny to nie jedyny interesujący aspekt tej wielogłosowej opowieści. Równie ciekawe wydają się kwestie związane z życiem prywatnym samego ministra i jego rodziny. Nie brak tu zdrad w wymiarze dosłownym i symbolicznym, niechcianego potomstwa, bolesnych rozstań, drwin i ośmieszania postaci uznawanych za najsłabsze ogniwa familii. Te najbardziej ponure sekrety rodzinne, wychodzą na światło dzienne w najmniej oczekiwanym momencie i przysparzają nie tylko samemu zainteresowanemu, ale również czytelnikowi niemało kłopotu. Czasem nici międzyludzkich powiązań wydają się tak poplątane, że ich rozwikłanie staje się nie lada wyzwaniem dla odbiorców poszukujących gotowych odpowiedzi.

Antunes to pisarz, którego styl można kochać lub nienawidzić. Niezależnie od nastawienia, trzeba mu oddać jednak, że narrację konstruuje jak mało kto. Nieustanne echa wypowiedzi i myśli bohaterów do znudzenia powielane na kartach powieści, oddają ducha tego, co dzieje się we wnętrzu prezentowanych postaci i wykraczają daleko poza warstwę fabularną tej bądź co bądź burzliwej historii. Dla jednych może to być wada, dla mnie zaś największa zaleta tej wspaniałej prozy.

Tych, którzy czytali wcześniej „Chwałę Portugalii” i mają już pewne rozeznanie w prozie jej autora, „Podręcznik dla inkwizytorów” zachwyci i pochłonie bez reszty. Pozostali zaś powinni jak najprędzej nadrobić zaległości i odrobić lekcję z portugalskiej literatury współczesnej, bo zdecydowanie jest tego warta.