Wybrani recenzja

W reporterskiej serii „Luneta” pojawia się książka z pogranicza dwóch światów. Być może pozornie brzmi to dziwacznie, ale Patricia Nieto łączy je w sposób przemyślany i ujmujący. Oba wątki splata rzeka, która powinna przynosić spokój i oczyszczenie. Niesie jednak śmierć – wielką nieznajomą, bez twarzy, bez słów, bez imion. Bez odcisków palców, wyzbytą indywidualizmu i godności. W niej tkwi właśnie kolumbijska rzeczywistość, objawiająca się polityczną żarłocznością, która pochłania rzesze. Na brzegu, a zatem jakby na lądzie (gruncie) wiary i zabobonów, czekają ludzie wielu profesji, członkowie rodzin zaginionych, ciągle poszukujący i ci, którzy już znaleźli w wodnej toni Magdaleny swojego N.N.

Bo to nawet nie straszne, że ciała płyną strumieniami. Poraża ich liczba ale przede wszystkim tajemnica, którą zabierają ze sobą. Kim są, a kim byli? Z czyich rąk zginęli i dlaczego? Rzeka wypłukuje z nich wszystko to, co dało im życie – rysy twarzy, uśmiech i wesołe spojrzenie. Smukłą sylwetkę, lśniące włosy, przekonania polityczne. Na brzegu czekają na nich ci, którzy nadadzą im nowe imiona, przywrócą ciało ciału, a pamięć ich pamięci. Pochowają, zaopiekują się duszą, która do tej pory błądziła tak samo, jak błądzą matki, ojcowie i dzieci tych, którzy przypłynęli do miasteczka nocą, w ciszy i ukradkiem. Ujmująca jest ta gorliwa i przesądna kalkulacja – w zamian za opiekę nad ciałem i duszą, żywi oczekują nagrody po śmierci. Ale są też wśród nich tacy, którzy pragną poznać prawdę – składają ciała jak puzzle, by odwzorować historię państwa, które podniosło rękę na swoich obywateli.

Nic w reportażu Nieto nie jest łatwe – jej rozmówcy są szczerzy, ale czuć za wypowiadanymi przez nich zdaniami obawę o własny los. Nie boją się zmarłych – tych już mają za sobą. Boją się żywych, bo ci, bezkarni, mogą nadal krzywdzić. Wartki nurt Magdaleny ciągle płynie, a woda przyjmie wiele.

Niepokojąca to opowieść. Może nieodpowiednie to słowa, ale misternie skomponowana, daleka od banałów i tanich, ckliwych chwytów. Pięknie opisana duchowość miesza się z piekielnym realizmem wojny domowej.

„Wybrani” to jeden z najlepszych reportaży, jakie miałem przyjemność przeczytać. Polecam.