Dwa światła recenzja

"Ciekawe, jak dziwne rzeczy o ludziach, którzy nie odegrali w naszym życiu żadnej znaczniejszej roli, pamiętamy, podczas gdy drobiazgi dotyczące najbliższych tak łatwo nam umykają." (str354)

Jest to powieść zainspirowana prawdziwymi wydarzeniami. Smutna historia światowej sławy żydowskiego wirtuoza, którego traumatyczne przeżycia z dzieciństwa wpłynęły na dalszą przyszłość. Był szczęśliwym dzieckiem kochanym przez swoją matkę wiodącym w miarę dostatnie życie przed wojną. Po jej wybuchu sytuacja Żydów zmieniła się radykalnie. Zamknięto ich w getcie, pozbawiając całego życiowego dobytku. Tam też trafił pięcioletni bohater z rodziną. Poznajemy obraz getta z jego perspektywy.

"W getcie przetrwał tylko ten, kto był odpowiednio zdyscyplinowany, potrafił panować nad emocjami i nie ulegać pokusom." (str.105)

Zapomnieć na chwilę o okrutnej rzeczywistości pozwalały mu opowieści matki z dawnego życia. Lecz z czasem obraz tego innego, dobrego świata poza murami getta powoli się zacierał. Towarzyszył mu ciągły strach, głód, brud. Wychowany w świecie dorosłych dopiero w getcie poznaje prawdziwego przyjaciela, porzuconego przez rodziców i dobrze orientującego się w życiowych sprawach. Spotkania z nastolatkiem wywoływały w nim euforię i zapomnienie codziennej udręki. Dzięki pomocy ofiarnych Polaków udaje mu się opuścić getto w przebraniu dziewczynki i znaleźć schronienie u życzliwego małżeństwa.

W domu profesorostwa udaje mu się odnaleźć spokój i stabilizację. Zawiązuje się przyjaźń małego żydowskiego chłopca i nauczyciela muzyki, których połączyła miłość do muzyki. Niezwykle uzdolniony chłopiec rozpoczął edukację muzyczną. Był wytrwały, cierpliwy, uparty i konsekwentny, a nauka przychodziła mu z łatwością. O tym, że małżeństwo ukrywa chłopca od dwóch lat nie wiedział nikt nawet ich córki. Chłopiec przyjmował rady i zasady swojego ukochanego mistrza i stosował się do nich. Pobyt u życzliwych ludzi odsunął też cierpienie chłopca na skutek porzucenia przez matkę.

Pozytywnymi bohaterami jest kochające się małżeństwo dobrane na zasadzie przeciwieństw. Ona silna kobieta, realistka, głowa rodziny, stąpająca twardo po ziemi. Dzieląca się tym co miała z innymi ludźmi w potrzebie. On melancholik, całkowicie podporządkowany żonie, zakochany w niej i w muzyce. Niezdolny do podejmowania decyzji w sprawach życiowych oprócz muzyki. Nie uznawał dzielenia ludzi na gorszych i lepszych.
Cała rodzina działała w konspiracji. Ona szkoliła młode pokolenie i organizowała ucieczkę z getta Żydom. On krzewił polską kulturę na tajnych wykładach.

Koszmarne obrazy z Powstania Warszawskiego. Bestialskie działania ronowców, mordujących z zimna krwią niewinnych ludzi, gwałcących dziewczyny. Warszawskich cywilów ewakuowano do Pruszkowa. Wielu z nich po stracie bliskich, domów, miasta ,w którym przeżyli całe życie poddało się, straciło wolę życia.