Láska nebeská recenzja

Zbiór kilkunastu felietonów z pogranicza czeskiej kultury, głównie dotyczących filmu i literatury, które, zdaniem autora są „wysysaniem uroku z pospolitości życia”. Wg Mariusza Szczygła „Literatura czeska kocha szczegół, życie i zwykłego człowieka. Uszlachetnia zwyczajne”. Nie uważam się za znawczynię czeskiego pisarstwa czy kinematografii, ale na przestrzeni lat trochę poznałam twórczość naszych sąsiadów i trudno mi się nie zgodzić z tą tezą. Zarówno książki, jak i czeskie filmy tchną jakąś prostą życiowością, zwykłością, czasem banałem, a jednak pod płaszczykiem tej zwykłości kryje się niezwykłość przekazu, trafiająca do każdego.

Najbardziej przypadły mi do gustu trzy opowieści: o Verze S. – siostrzenicy Franza Kafki; o Vaclavie Neckarzu – aktorze, odtwórcy głównej roli w adaptacji „Pociągów pod specjalnym nadzorem”; oraz mój numer jeden: felieton o napisach klozetowych, stanowiących unikatową, czeską subkulturę. Oto jeden z takich, które sam Szczygieł wybrał jako własną tzw. złotą siódemkę:

„Wiecie, dlaczego Bóg stworzył jako pierwszego mężczyznę? Bo wszystko zaczyna się od zera” – prawda, że urocze? :)

No i nie sposób nie wspomnieć o postaci Jara Cimrmana – to było naprawdę „coś” – niebanalne, wiarygodne choć fałszywe, nieistniejące, a jednak tak realne, że naprawdę dałam się na to nabrać. Dziwnie mi to pasuje do czeskiej, trochę rubasznej mentalności.

Niektóre felietony mogą się wydawać nieco chaotyczne, jakby wyrwane z kontekstu, ale to tylko chwilowe wrażenie, które mija, gdy tylko złapie się odpowiednią perspektywę. Zbiór napisany jest w przystępnym dla każdego stylu, miejscami zabawny, a chwilami zdumiewający. W sposobie pisania Mariusza Szczygła, w tej zaskakującej przewrotności, jest jakiś magnetyczny urok, który nie pozwalał mi się oderwać od jego tekstów. Mimo lekkiego przymrużenia oka autor w błyskotliwy sposób wyraża szacunek zarówno dla opisywanych postaci, zjawisk, jak i dla czytelników. Ogromnie przypadły mi do gustu te krótkie, ale treściwe historie.

Podobno Czesi zostali wymyśleni po to, aby wprowadzać Polaków w dobry nastrój... może, ale ja wolę teorię, że Czesi są po to, byśmy mogli od nich uczyć się pogody ducha, dobrego nastroju i wzajemnej życzliwości. I trochę to wynika z tych felietonów…

Jeśli kogoś interesują Czechy, Czesi wraz z całym swoim kulturalnym anturażem, to ta książka z pewnością będzie dobrym startem.