Malowany ptak recenzja

"Malowany ptak" to książka, której akcja toczy się w latach 1939-1940. Chociaż nie znajdziemy w niej za wiele faktów historycznych, to jednak książka dotyczy wojny i okrucieństw z nią związanych.

Głównym bohaterem jest chłopiec, którego poznajemy jako 7-letnie dziecko. Rodzice na czas wojny wywożą go na wieś, na kresy wschodnie. Można pomyśleć - i co z tego? Jak osoba chłopca może zajmować całą książkę?

Bohater Kosińskiego nie jest jednak "zwykłym" dzieckiem. Jest żydowskim (przez niektórych nazywany cygańskim) chłopcem, a jak z lekcji historii wiadomo naród ten został skazany przez hitlerowców na zagładę.

Chłopiec początkowo mieszka ze znachorką, Martą. Kobieta uczy go wszystkich wiejskich zabobonów, ukazuje jak rzucić na kogoś urok, jak uśmiercić i wyleczyć.
To w chacie Marty, chłopiec rozpoczyna pełne poniżenia, bólu i cierpienia życie. Jest świadkiem śmierci swojej opiekunki, która spaliła się na jego oczach.

Przechodząc przez kolejne rozdziały można poprzeć wiejską ludność mówiącą, że żydowskie dziecko przynosi nieszczęście. Każda rodzina, która przygarnęła chłopca zaznaje cierpienia.

Chłopiec nie ma jednak łatwego życia. Jako odmieniec jest bity zarówno przez rówieśników jak i przez swoich opiekunów. Każdy z ciemiężycieli czuje się bezkarny - któż zainteresuje się żydowskim dzieckiem, które powinno znajdować się w obozie zagłady?
Chłopiec jest też świadkiem wielu wydarzeń. Wszystkie okrutne, bestialskie i odrażające. Gwałty, morderstwa, obcowanie seksualne ze zwierzętami, samosądy - takie historie to główna treść "Malowanego Ptaka".

Kosiński ukazuje okrucieństwo wojny. Ludność czująca otaczającą zewsząd nienawiść poddaje się jej bez walki. Wiejskie zabobony i zacofanie skazują na śmierć często osoby niewinne, którym przypisuje się niepopełnione zbrodnie.

Autor ukazuje też okrucieństwo w stosunku do żydów, którzy próbują uciec z pociągów śmierci. Nie ma w nich żadnego współczucia - powszechna znieczulica. Kiedy mieszkańcy wioski znajdują przy torach żydowską dziewczynę, zamiast jej pomóc, chcą oddać ją w ręce Niemców. Nie dochodzi jednak do tego wskutek... gwałtu. Główny bohater Kosińskiego jest świadkiem tego wydarzenia. Autor opisuje je z niezwykłą dokładnością, z całym okrucieństwem i cierpieniem.

A tytułowy "malowany ptak"? To wyrażenie można odnieść do postaci samego bohatera. Podczas swojej tułaczki trafia pod opiekę Lecha. Mężczyzna trudni się chwytaniem ptaków. Chłopiec jest świadkiem niezwykłego doświadczenia jakie jego opiekun prowadzi na tych zwierzętach. Maluje on je bowiem na różne kolory. Wypuszczając je tak umalowane, skazuje je na śmierć. Osobniki tego samego gatunku, nie tolerują jego jaskrawości i odmienności.
Podobnie jest z chłopcem. Ludzie nie tolerują jego odmiennego wyglądu: ciemnych oczu i włosów, śniadej cery. Jest przez nich prześladowany tylko z powodu swojego wyglądu. Nie jest bowiem złym chłopcem. Jednak zacofana ludność kieruje się zabobonami i poddaje się woli okupantów.

Kosiński w końcowej części książki ukazuje też jak wojna zmienia charakter dzieci, dla których wojna to tylko śmierć i zniszczenie. Główny bohater trafia bowiem do sierocińca gdzie miał oczekiwać na rodziców. Poznaje tam wiele dzieci okaleczonych przez wojnę. W ich zachowaniu przeważa nienawiść i chęć zadania bólu. Chłopcy biją słabszych, gwałcą dziewczynki czy nawet swoją wychowawczynię. Dziewczynki oddają się zaczepianym na ulicy mężczyznom, rzucają w rówieśników różnymi przedmiotami.
Wojna zamieniła je w bestie, które nie rozróżniają dobra od zła. Pozostawione same sobie, widzące wiele okropieństw za parę lat staną się niebezpieczne dla otoczenia.

Główny bohater nie potrafi odnaleźć się w powojennym, uporządkowanym świecie. Za każde przewinienie względem niego, pragnie zemsty. Jest pełen nienawiści, nie potrafi wybaczać praz naprawiać błędów. Życie z rodzicami jest dla niego jak więzienie.

"Malowany ptak" to obraz ludzkiej nienawiści. Kierowany własnym interesem człowiek, jest w stanie zrobić wszytko byle osiągnąć upragniony cel. Wojna budzi w nim dodatkowe instynkty i ukryty głęboko gniew.
Kosiński nie szczędzi czytelnikowi szczegółów. Liczne obrazy bestialstwa ukazane są w kontraście z wydarzeniami pełnymi radości i optymizmu, dodatkowo przeplatane bohaterem-naturą.

"Malowany ptak" Kosińskiego to znakomita książka, cechująca się specyficznym klimatem.