Galapagos recenzja

To jedna z ostatnich książek Vonneguta, wydana w 1985 r., a dziejąca się rok później, można zatem powiedzieć, że nie mamy do czynienia z fantastyką. Jednak to sf, bo narratorem jest istota, czy duch żyjący milion lat później, który ma zdolność do przenoszenia się w czasie.

Zjadliwie portretuje autor świat współczesny pogrążony w głębokim kryzysie, ludzie kłamią na potęgę (myślę, że bardzo by się Vonnegutowi spodobało słowo 'postprawda' robiące ostatnio dużą karierę), wierzą w najbardziej fantastyczne bzdury, produkują śmiercionośne bronie, prowadzą wojny, niszczą środowisko naturalne. Brzmi znajomo...

Przyczyną wszystkich tych okropieństw jest ludzki mózg, który jest ewolucyjną anomalią, organem nadmiernym i szkodliwym, mówi narrator: „Czy można wątpić, iż te trzykilogramowe mózgi były niegdyś fatalnym błędem w ewolucji rodzaju ludzkiego?” I dalej: „To była bardzo niewinna planeta, jeśli nie liczyć owych wielgachnych mózgów.” Zaś ojciec narratora, pisarz Kilgore Trout, znany z innych powieści Vonneguta twierdzi: „cała ludzkość, mój synu, dowodzona jest przez kapitanów nie posiadających ani map, ani kompasów, podejmujących decyzje z minuty na minutę i nie mających istotniejszych problemów nad to, jak chronić miłość własną.” Wypisz wymaluj portret dzisiejszych politycznych przywódców...

Przedstawia też Vonnegut wizję ludzkości za milion lat. Obrazek to dosyć ciekawy, oto w wyniku procesów ewolucyjnych nasi dalecy potomkowie będą doskonale pływać pod wodą, wyrosną im płetwy, będą kopulować tylko w czasie rui i żyć średnio przez 30 lat; mózg nam się mocno zmniejszy, czyli ogólnie cofniemy się w rozwoju. Wizja to może szokująca, ale coś jest na rzeczy: może to jest jedyna szansa na przetrwanie rodzaju ludzkiego? .

Przez całą książkę przewija się wątek ewolucji, nieprzypadkowo dzieje się na wyspach Galapagos, odwiedzonych w swoim czasie przez Darwina w czasie jego podróży na 'Beagle'. U Vonneguta wyspy Galapagos odgrywają kluczową rolę w przetrwaniu ludzkości, bo na nich lądują nieliczne jednostki, które jako jedyne przeżywają wielki kataklizm pustoszący Ziemię, jaki to kataklizm autor niestety nie pisze.

Pisze Vonnegut w swoim niepowtarzalnym, niepodrabialnym stylu, jedno z jego pięknych zdań: „Było późne popołudnie, gorętsze niż zawiasy na klapach piekła.”

Parę jest w książce dłużyzn, ale to wciąż świetna literatura.

Słuchałem audiobooka w bardzo dobrym wykonaniu Jacka Draguna.