Biografie odtajnione recenzja

Komunizm to ustrój autorytarny, który skutecznie niszczył nieprzychylnych mu ludzi. Żyją jeszcze osoby, które pamiętają czasy PRL-u, dla młodszych czytelników, to po prostu historia Polski. Joanna Siedlecka w swojej książce „Biografie odtajnione. Z archiwów literackich bezpieki” opisuje losy kilku czołowych polskich literatów na podstawie odtajnionych akt służby bezpieczeństwa.

Jaki obraz się z tego wyłania ?

Typowy dla systemów autorytarnych, które skutecznie łamały kręgosłupy moralne, nie tylko w naszym kraju.

Kto zna historię pisarza Pawła Jasienicy i jego żony Zofii O’Bretenny, agentki SB, która pisała donosy na swojego męża i jego otoczenie do swoich tajnych mocodawców, wie, czego można się spodziewać po tej książce. Była tak zdyscyplinowana, że „pracowała” nawet na pogrzebie Jasienicy, aby potem zdać z niego szczegółową relację Służbie Bezpieczeństwa.

Zaletą książki są kopie dokumentów i liczne zdjęcia. Poznajemy historię Władysława Broniewskiego i samobójstwa jego córki Joanny, Andrzeja Szczypiorskiego, który pisał donosy na własnego ojca, czy autorki książek dla młodzieży - Krystyny Siesickiej, autorki m.in. „Zapałki na zakręcie”.

Z opisanych historii wyłania obraz się ludzi, pozbawionych wszelkich zasad, czy hamulców moralnych, którzy donoszą na innych, niszcząc ich życie. Robienie kariery przez łóżko, fanatyzm polityczny, a potem przychodzi wysoka cena, jaką przyszło im za to zapłacić.

Joanna Siedlecka wykonała dużą pracę przekopując się przez archiwa, by pokazać, że niektórzy z tych czołowych polskich literatów, mieli też drugie oblicze, zupełnie inne od tego znanego publicznie.

To kojarzy mi się z obecnymi czasami, kiedy wychodzą na jaw różne grzechy znanych i sławnych ludzi. Okazuje się, iż to, że ktoś jest znanym i sławnym pisarzem, nie jest równoznaczne z tym, że jest wartościowym i dobrym człowiekiem.

Nasunęła mi się jeszcze jedna refleksja. Co by powiedział psycholog lub psychiatra na opisane w książce zachowania ? Co powoduje, że jeden człowiek robi drugiemu, takie złe rzeczy, jak te opisane przez Joannę Siedlecką. Na pewno sprawdza się jedno powiedzenie, że władza deprawuje. Można zrozumieć oportunizm, czy chęć lepszego życia w szarym, biednym socjalistycznym kraju, ale pewne zachowania trudno wytłumaczyć.

Jest to z pewnością ciekawa książka dla osób lubiących czytać literaturę faktu, czy zainteresowanych historią PRL-u.