Na scenie recenzja

"Gitary traktowałem jak kobiety".


Artysta z wyboru i obibok z powołania, czyli Franek Lipa powraca na kartach trzeciego tomu cyklu "Jak ograłem PRL" i po raz kolejny zabiera czytelnika do czasów szarości, mającej jak się okazuje wiele odcieni. W finalnej części to właśnie muzyka staje się jej pierwszoplanową bohaterką, a scena miejscem, w którym można było być po prostu wolnym.

Witek Łukaszewski to pisarz i gitarzysta, prekursor gatunku flamenco & rock w Polsce. Jest autorem i kompozytorem 15 albumów z pogranicza rocka, popu, flamenco i jazzu. Współpracuje z najlepszymi muzykami w naszym kraju, w tym z Marylą Rodowicz i Mieczysławem Jareckim. Jest założycielem i liderem kilku grup muzycznych. Literacko zadebiutował w 2007 r. książką o zespole Led Zeppelin.

Końcówka lat 70. i początek 80. XX wieku. Franek Lipa całkowicie poświęca się graniu, a przy tym nadal kombinuje na różnych polach. W jego życiu przewijają się kolejne kobiety i ich okolice moczowo-rozrywkowe, ale to scena jest tą, której oddaje całego siebie. Grudzień 1981 r. przynosi stan wojenny, czołgi i ZOMO na ulicach. Franz jednak nadal ogrywa PRL po swojemu.

Literacki wehikuł czasu stworzony piórem Witka Łukaszewskiego po raz kolejny zapewnił mi podszytą humorem i ironią, podróż po czasach totalitarnego systemu, który z dzisiejszej perspektywy wydaje się bytem zupełnie niemożliwym. Trzeci i ostatni tom cyklu tym razem pokazuje w pełnej krasie szalone życie rockandrollowca w pakiecie z ciekawym libacjami gitarowo-alkoholowymi. Rockandrollowca, w którego żyłach zamiast krwi krąży muzyka. To bowiem właśnie ona staje się nieodłączną towarzyszką Franza, pozwalając mu grać kolejne koncerty i organizować festiwale. Ta płaszczyzna fabularna mocno angażuje, bo pozwala zobaczyć od kuchni codzienność artystów w tamtych pokręconych czasach.

Przez cały cykl przewija się sporo drugoplanowych bohaterów, a wśród nich postać sklepikarza, Żyda Stefanowicza. Bohater ten w trzecim tomie bezapelacyjnie staje na podium owych nietuzinkowych kreacji, a jego nauka, że "kto szybko płaci, połowę płaci" to świetny wątek, skłaniający do refleksji w temacie tego, że zmieniają się czasy, ale ludzie już niekoniecznie. Intrygującą staje się także postać Danuty, bogatej wdowy po jubilerze, która chętnie opiekowała się w tamtych czasach artystycznymi i niepokornymi duszami.

"Jak ograłem PRL. Na scenie" to książka, która została utrzymana w identycznej konwencji, co dwa poprzednie tomy cyklu. Pierwszoosobowa narracja głównego bohatera, będącego alter ego autora to w dużej mierze gawędziarski styl podszyty humorem, ironią i ciętą ripostą. W szczególności widać to w zaprezentowaniu środowiska księży, a co za tym idzie, hipokryzji kapłanów i ich pazerności.

Muzyka na zawsze zdefiniowała życie Franka Lipy i kreatora jego postaci, Witka Łukaszewskiego, który stworzył niezwykle wciągający i jednocześnie wzruszający cykl o życiu w czasach PRL-u. Wszystkie trzy tomy to pouczająca lekcja dla młodych czytelników i nostalgiczna wędrówka do czasów młodości dla tych starszych. Mam nadzieję, że w przyszłości powstanie jeszcze jeden tom ukazujący losy bohatera w zderzeniu z wyzwaniem postawionym mu przez nieprzewidywalny los.