Kroniki zbrodni. Tajemnicze zaginięcia, seryjni mordercy, sprawy, których do dziś nie udało się wyjaśnić... recenzja

Dałam się skusić "Kronikom zbrodni" Moniki Całkiewicz i Piotra Ziębińskiego. Były po temu dwa powody. Pierwszy - książkę wydał Znak, jedno z wydawnictw, którym ufam. Drugi - książka opisuje zbrodnie, których sprawców nie udało się wykryć. To sprawia, że te przypadki są jednocześnie i bardziej dojmujące, i ciekawsze.

Większość filmów i seriali kryminalnych pokazuje te sprawy, które zostały rozwiązane. Policjantów i prawników widzimy jako herosów, którym nauka i ich własny geniusz pomagają rozwiązać każdą zagadkę. Ta książka przypomina dobitnie, że tak nie jest. Że pewne zbrodnie pozostają nierozwiązanymi tajemnicami i w tym kontekście są - zbrodniami doskonałymi. To trzeźwiąca konstatacja.

Robert Ziębiński jest dziennikarzem i pisarzem, Monika Całkiewicz to prawniczka, kiedyś prokurator, dziś wykładowca i radca prawny. Razem są autorami "Kronik zbrodni".
To kolejny plus tej książki: fachowość. Na pewno nie ma w niej bzdur, przekłamań i zwykłej brawury, którą czasem autorzy przykrywają brak wiedzy.

W "kronikach zbrodni" nie ma z niewiedzą kłopotów. Muszę przyznać, że profesor Monika Całkiewicz potrafi pięknie sprowadzić dyskusję na rzeczowe tony, pokazać procedury, wskazać, co zostało zrobione dobrze, a co - skopane w sposób gruntowny. Dzieli się także z nami - i z rozmówcą - swoją rozległą wiedzą.

"Kroniki zbrodni" składają się z trzech części. W pierwszej poznajemy zagadkowe zniknięcia i zabójstwa. Przypadki dość tajemnicze, w których na mnóstwo pytań nie udało się odpowiedzieć, i w których czasem nawet nie znaleziono ciała... Druga część to emocje i kodeks karny. O tej części trochę więcej poniżej. Trzecia część to przypadki seryjnych zabójstw. Trudna psychologicznie, ale warta przeczytania. Oj, warta.

Część książki poświęcona zbrodniom popełnionym pod wpływem silnych emocji jest bardzo dobra. Autorzy nie tylko wybrali spektakularne przypadki tego rodzaju niewykrytych przestępstw, nie. Profesor Całkiewicz dodatkowo świetnie objaśnia kwestie przygotowania (lub częściej nie) profilu psychologicznego sprawcy, tłumaczy, czym jest afekt i kiedy o nim mówimy, porusza kwestie stalkingu i narządzi prawnych służących ochnonie ofiary.

"Afekt to nie jest kwestia widzimisię sądu ani ocen tak zwanej opinii publicznej. Sąd w takich sprawach zawsze opiera się na opinii biegłych psychiatrów i psychologów. [...] afekt jest rzadko spotykanym zjawiskiem. Wkurzamy się często i zabójstwa też często są popełniane pod wpływem gniewu, wściekłości czy poczucia skrzywdzenia wywołanego zdradą. Ale te emocje najczęściej nie są aż tak silne, by zawęzić pole świadomości sprawcy, to jest byśmy mogli uznać, kontrolna funkcja umysłu została w chwili czyny wydatnie ograniczona". [s. 149]

Zalety książki? Jej wady?

Merytoryczność, rzeczowość, brak romantyzowania zbrodni i popełniających ją ludzi, szacunek dla ofiar i ich rodzin - to pierwsza zaleta.

Druga to język. Autorzy rozmawiają ze sobą, siadają i rozmawiają. Nie ma językowej spiny i napuszenia, wzajemnego ścielenia się do nóżek i całowania rączek. Jest swobodna i merytoryczna wymiana zdań, w której profesor Całkiewicz jest stroną prowadzącą.
Innymi słowy - autorom udało się sprawić, że czytelnik czuje się, jakby przysłuchiwał się rozmowie sympatycznych fachowców, omawiających niespecjalnie apetyczny temat - zbrodnię.

Trzecia rzecz, którą chcę podkreślić - dobre przygotowanie Roberta Ziębińskiego. Dziennikarz zna akta spraw, o których rozmawia z profesor Całkiewicz, zadaje dobre i przemyślane pytania. Myślicie, że to tak oczywiste? Hmmm... :)

Książka ma jedną wadę: jak dla mnie - jest za krótka. :)

Wydawnictwo Znak - dziękuję za książkę!