Impresjonista recenzja

Znakomicie napisana rzecz o człowieku bez pochodzenia, Bohaterem książki jest chłopak zrodzony bez ślubu z ojca – białego Anglika i matki Hinduski; jest on na początku XX wieku traktowany w Indiach jako wyrzutek. Bo w tym czasie w społeczeństwie indyjskim przynależność rasowa czy kastowa była wszystkim. A na drugim kontynencie, w społeczeństwie angielskim po pierwszej wojnie światowej, rasa i klasa społeczna definiowały człowieka. Zatem bohater książki, bękart i mieszaniec jest jak bezpański pies, nie należy do żadnej kasty, rasy czy klasy, jest wyrzutkiem społecznym. I ten piękny, zdolny chłopak przez całe życie poszukuje swojej tożsamości, chce przynależeć do jakiejś grupy, chce mieć grunt pod nogami, podszywa się zatem pod innych ludzi i dostaje od życia mocno po głowie.

Przy okazji opowieści o bohaterze książki poznajemy kawałek historii Indii, z początku XX wieku z niewyobrażalną nędzą, z obrzydliwie bogatymi Nababami, kompletnie zależnymi od administracji brytyjskiej, ze wzrostem tendencji niepodległościowych.

Wreszcie bohater książki zdobywa tożsamość jak z marzeń: Anglika może nie z klasy wyższej, ale z dobrej klasy średniej, pilnie się też uczy esencji angielskości i wreszcie traktowany jest przez innych jako Anglik. Ale i to nie przynosi mu spokoju ani osobistego szczęścia, bo okazuje się, że angielskość nie jest powszechnie aprobowana kulturą, w szczególności osoby, na których najbardziej mu zależy, odrzucają angielskość. I dopiero podróż do Afryki, w pewnym sensie do źródeł, każe mu zadać sobie pytanie: kim naprawdę jestem? Co jest pod skórą? No i wreszcie zdobywa swoją tożsamość. Ale nie bez ceny...

Może najciekawsza w książce jest wspomniana już wszechobecna obecność uprzedzeń rasowych i klasowych: powszechnie wierzy się w gorsze i lepsze rasy i w to, że pochodzenie całkowicie definiuje człowieka. Wszyscy uważają, że mieszaniec jest dużo bardziej skłonny do przestępstwa, a rasy niższe to tępaki, popularna jest teoria Lombroso, który twierdził, że inklinacje przestępcze można stwierdzić na podstawie kształtu czaszki. Można by pomyśleć, że obecnie tego typu poglądy odeszły do lamusa, ale... ciągle wracają i są popularne w wielu kręgach.