Upadek. Historia prałata Henryka Jankowskiego recenzja

„Ksiądz Jankowski kochał siebie. Narcyzm, ego, miłość własna były tak duże, że nie panował nad tym, to go niosło – twierdzi Fudakowski. – Kochał też Polskę, ale jak się przez chwilę o nim nie mówiło, to był nieszczęśliwy. To są te same cechy, co u Lecha Wałęsy. I te cechy rozgrywali esbecy”*.

Człowiek to nieprawdopodobna istota. Czai się w nim i dobro i zło. I altruizm i pycha. Nie inaczej jest z prałatem Jankowskim – do tej pory jego postać kojarzyła mi się jednoznacznie negatywnie i lektura w sumie utwierdziła mnie w tym przekonaniu. Bo nie powinno być akceptacji dla życia ponad stan, zwłaszcza jeśli chodzi o duchownych, którzy (przynajmniej w teorii) powinni świecić przykładem innym.

Nie powinno by też akceptacji dla działań „gorszących”. Z lektury książki wywnioskowałam (jeśli źle zrozumiałam to moja wyłączna wina), że nie udowodniono jednoznacznie księdzu czynów pedofilskich, choć patrząc na całość niewątpliwie demoralizował on młodych chłopców, co niejednemu z nich złamało życie. Autorzy nie liczą na tanią sensację, dokładnie badają wszystkie tropy, bo często niestety okazuje się, że domniemane ofiary rozmijają się z prawdą. I to jest w takich sprawach najgorsze – że dla pieniędzy czy rozgłosu jedni kłamią, a prawdziwi poszkodowani nieraz żyją z niewyobrażalnym piętnem i ranami psychicznymi, ale boją się zeznawać.

Prałat Jankowski nie był wielkim człowiekiem, można nawet powiedzieć, że był miernotą – miał problemy w nauce, ciężko mu się było odnaleźć w świecie. Posiadał jednak cechę, która zadecydowała o jego karierze – potrafił stworzyć sobie kontakty, był towarzyskim społecznikiem. Nie da się również zaprzeczyć, że przez te wszystkie lata pomógł wielu ludziom, dlatego też jego osoba obrosła legendą. Do tego był zadufany w sobie, narcystyczny, zresztą cytat z początku idealnie oddaje jego postać.

Monika Góra i Krzysztof Brożek świetnie ukazali też czasy PRLu i transformacji. To przerażające, jak powstawały wtedy fortuny najbogatszych Polaków – z uczciwością nie miało to nic wspólnego. Dominowały układy i kolesiostwo. Jeśli kogoś nie interesuje osoba prałata Jankowskiego, to warto przeczytać „Upadek” nawet ze względu na ukazanie tego kontekstu historycznego.

* M. Góra, K. Brożek, Upadek, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2020, s. 115-116.