Judasz. Biografia kulturowa recenzja

„Przez 2000 lat historii przewinęło się przez nią mnóstwo Judaszy: Judasz kupiec i bankier z nieodłącznym workiem pieniędzy, judasz skrywający swój homoseksualizm i namiętnie całujący Jezusa, Judasz pantoflarz, Judasz maniak seksualny, Judasz zdeprawowany duchowny, Judasz komiczny głupek z dramatów pasyjnych, Judasz reakcjonistą sprzeciwiający się zmianom i Judasz bohater rewolucjonista pragnący budować raj na ziemi. Lista jest długa, a nowych wcieleń wciąż przybywa. Jak to możliwe? Co takiego ma w sobie Judasz?”. [s. 270-271]

„Papiasz jest pierwszym autorem łączącym postać Judasza z deprawacją seksualną, która później stała się nieodłączną częścią jego osobowości, przypisywaną mu ze szczególną konsekwencją, odkąd chrześcijaństwo znalazło się pod wpływem świętego Augustyna z Hippony […]. Seksualnie zdeprawowany Judasz sprawia, iż sam seks zostaje skazany na potępienie.” [s.111]

„Judasz jest podwójnie potępiony, jest tak zły, że nie dotyczy go nawet złożona przez Jezusa obietnica przebaczenia. Wszystko, co zrobił, zrobił z własnej i nieprzymuszonej woli. […] To doprawdy przerażająca perspektywa, pasująca zresztą do generalnej atmosfery lęku, jaka panowała w tamtej epoce”. [s.127]

„Ukazane przez niego (chodzi o malarza Fra Algelico - dopisek mój) spotkanie przesycone jest zwykłą ludzką czułością: Judasz nieśmiało wyciąga ramiona, a Jezus nie próbuje się uchylić przed pocałunkiem (wzmiankę o tym znajdziemy w Ewangelii Łukasza). Odnosimy wrażenie, że obaj mężczyźnie wiedzą, co musi się stać, a zarazem obaj tego żałują.
To wnikliwe i przekonujące odczytanie ewangelicznego przekazu. Renesansowa wrażliwość przekształca haniebny, choć zagadkowy czyn w coś intymnego i wiarygodnego. Dla Fra Angelica pocałunek nie jest mroczną zagadką. Artysta przywraca temu gestowi jego najbardziej oczywiste znaczenie, czyniąc go na powrót przejawem bliskości. Bez rozgardiaszu, bez plątaniny stłoczonych ciał, mieczy i pochodni otaczających obu mężczyzn czujemy się dopuszczeni do intymności prywatnego spotkania Jezusa, który przecież wybrał Judasza na swego apostoła, i zdrajcy, który spędził trzy lata w służbie kogoś, z kim już za chwilę rozstanie się na zawsze - i niemal natychmiast tego żałuje”. [s.203]