Bitwa o Rudy Mur recenzja

Dzisiaj zaczniemy od tego, czym ,,Redwall'' nie jest. A więc nie jest on ,,najlepszą powieścią fantasty wszech czasów'' – nie jest nawet najlepszą powieścią animal fantasy tej dekady. Nie budzi też żadnych skojarzeń z ,,Wodnikowym Wzgórzem'', jak chcą niektórzy. Ale jeśli się uprzecie i postawicie myszka Macieja obok Leszczynka, a legendę o walecznym Marcinie obok legendy o El-Ahrerze, to... to stwierdzicie, że Richard Adams napisał zdecydowanie lepszą książkę, niż Brian Jacques. Koniec, kropka.

To powiedziawszy trzeba oddać ,,Redwallowi'' sprawiedliwość – jako książka fantasty skierowana do naprawdę młodego czytelnika powinna się doskonale sprawdzić. Mamy w niej bowiem wszystko to, co może zainteresować najmłodszych – spokojne życie i nagłe zagrożenie; małego myszka, który marzył o tym, żeby zostać wielkim wojownikiem (kto z nas nie marzył o tym, żeby zostać rycerzem albo nową wersją Robin Hooda?) i szansę na to, żeby się wykazać, i okryć chwałą; mamy wybrańca losu i przepowiednię; bohaterskie czyny i różne podłości. Mamy przyjaźń, zdradę, zauroczenie i poświęcenie. Czego chcieć więcej?

Niestety widać, że książka powstała prawie czterdzieści lat temu (pierwsze wydanie miało miejsce w 1986 roku) – akcja została poprowadzona w spokojny, teraz już nieco staromodny sposób. Nie było więc w niej zbyt wielu haków na uwagę (przynajmniej z punktu widzenia czytelnika dorosłego), a sama obrona Rudego Muru momentami dość mocno się dłużyła i przeciągała. Podobnie jak samo rozwiązywanie zagadki spuścizny wojownika Marcina.

Jest jeszcze kwestia zwierzęcych bohaterów – im dłużej nad tym myślę, tym bardziej nie dają mi spokoju dwie sprawy. Pierwszą jest swoisty brak konsekwencji w antropomorfizowaniu postaci. Z jednej strony bowiem mamy myszy noszące mnisie stroje i sandały, a z drugiej zaprzężonego (przez kogo właściwie?) do wozu konia, który zachowuje się jak najnormalniejszy na świecie koń. To znaczy jest po prostu zwierzęciem. I do tego konkretnie przestraszonym.

Drugą kwestią jest silna stereotypizacja postaci – co z jednej strony było naprawdę fajne, jak w przypadku kretów, którym przewodził Sztygarkret, ale z drugiej strony mamy szczury które w prawdziwym życiu są naprawdę sympatycznymi i zdolnymi do empatii stworzeniami, a które zostały przez Jacquesa ukazane w sposób odrażający i odpychający.

Rozumiem jednak, że ten silny i wyraźny podział na dobre i złe postacie, na bohaterów mężnych, odważnych i zdolnych do poświęceń oraz tych tchórzliwych, podłych i głupich był powodowany gatunkową konwencją – ostatecznie literatura dla dzieci często opiera się na takich właśnie podziałach.

Czy polecam? Historia myszka Macieja i obrony Rudego Muru przed hordami Cluny'ego zwanego Biczem to opowieść skierowana do czytelnika młodego, a nie dorosłego. Dorośli mogą się przy książce Briana Jacquesa nudzić albo irytować (czasem to, co robi Cluny jest tak absolutnie bez sensu z punktu widzenia zarządzania zasobami szczurzymi, że szkoda słów!), natomiast jeśli dzieciaki pozwolą się wciągnąć tej historii to z pewnością je ona urzeknie.

Przy czym wydaje mi się, że ,,Redwall'' będzie odpowiednią lekturą dla dzieci w wieku 8+. Ale to już każdy rodzic powinien rozsądzić, biorąc poprawkę na wrażliwość swojej pociechy – w końcu ,,Redwall'' to historia walki o Rudy Mur i chociaż nie ma w niej scen pełnych przemocy i ociekających krwią, to jednak niektórzy bohaterowie umierają. A inni mogą być po prostu przerażający. Jak Asmodeusz.

*książkę otrzymałam z Klubu Recenzenta serwisu nakanapie.pl