Dzieła zebrane t.3 recenzja

Na trzeci tom "Dzieł zebranych" składa się jedna z najpopularniejszych powieści Iredyńskiego, szeroko komentowana przez ówczesną krytykę historia pt.: "Manipulacja". Opowieść o malarzu wyjeżdżającym na zagraniczną wystawę do Zurychu nie wydaje się w zasadzie niczym nowym. Jeśli jednak dodać do tego fakt, że Stefan Pękala - ów malarz to nieprzeciętny indywidualista, który w każdym miejscu na ziemi odczuwa swoją egzystencjalną bezdomność, to opowieść ta nabiera zupełnie innego znaczenia. Nasz bohater żyje bowiem na granicy iluzji i rzeczywistości. Rozmawia z mucholem, którego połknął i obrzuca obelgami wyimaginowaną dziewczynę z dziurą w głowie. A przy tym wszystkim tworzy. Jego dzieło pt.: "Nogi" oddające z całą mocą tę intymną fascynację Stefana to tylko jeden z przykładów, dzięki którym poznajemy dogłębnie sylwetkę naszego artysty. Konflikt ze światem i niechęć względem jakiejkolwiek zbiorowości czynią z malarza artystę w pełnym tego słowa znaczeniu. To właśnie Stefan - człowiek uciekający od ludzi staje się w "Manipulacji" wnikliwym obserwatorem otaczającej go rzeczywistości.

W "Manipulacji" roi się od akcentów politycznych. Polski malarz doby PRL-u na wyjeździe w Szwajcarii mimowolnie narzuca nam pewne ramy interpretacyjne. Jeśli do tego dodamy współczucie, którym Stefan zostaje obdarzony przez zupełnie obcych mu Szwajcarów, to otrzymamy obraz człowieka-eksponatu, który dla obcokrajowców jest uosobieniem wszystkich Polaków. Na szczęście Stefan nie należy do rodaków ubolewających nad swoim losem i dzielnie odpiera wszelkie polityczne ataki.

W tomie trzecim dzieł Iredyńskiego znajdziecie ponadto recenzje prasowe "Manipulacji" napisane przez Martę Piwińską i Leszka Bugajskiego oraz intymne posłowie autorstwa przyjaciela Irka - Aleksandra Jurewicza. Wszystkie teksty okalające dzieło Iredyńskiego orientują nas w tym, jak odbierane były dzieła Irka w czasach gdy żył i tworzył. Co więcej, dzięki nim poznać możemy stosunek najsłynniejszych krytyków literatury doby PRL-u do fenomenu literackiego, którym niewątpliwie była twórczość outsidera Ireneusza Iredyńskiego.

Zachęcam Was gorąco do zapoznia się z kolejnymi tomami "Dzieł zebranych" Ireneusza Iredyńskiego, a sama z niecierpliwością oczekuję na czwarty tom tej świetnie opracowanej serii.