Monachium recenzja

Mój ulubiony autor thrillerów historycznych napisał tym razem książkę o kulisach układu monachijskiego z 1938 r. w którym Anglia i Francja dały Hitlerowi wolną rękę na zajęcie Czechosłowacji, mając nadzieje (jak teraz wszyscy wiemy, płonne) na uratowanie pokoju w Europie. Rzecz dzieje się w dwóch miastach: Berlinie i Londynie, mamy bardzo niewiele sensacji, raczej sporo solidnej wiedzy historycznej, w zasadzie dokładną kronikę spotkania monachijskiego. Wszystko to jest bardzo dobrze napisane, bo Harris jak mało kto umie ciekawie pisać o historii.

Najważniejszym tematem książki jest odmienne widzenie zdarzeń historycznych przez ich aktorów i przez potomnych, bogatszych o wiedzę jak potoczyły się wydarzenia. I tak czy można winić ówczesnego premiera brytyjskiego Chamberlaina o to, że, pamiętając o okropnościach I wojny, która zakończyła się zaledwie 20 lat wcześniej, a w której zginęło milion Brytyjczyków, za wszelką cenę nie chciał dopuścić do nowego konfliktu zbrojnego na wielką skalę? Poza tym nie był to mąż stanu gotów stanąć wbrew opinii publicznej, której nic nie obchodziła Czechosłowacja, a która za wszelką cenę domagała się pokoju. Obecnie, bogatsi o doświadczenia II wojny, możemy Chamberlaina mieszać z błotem, ale w 1938 r. prawie wszyscy sądzili, że Hitler się opamięta, że nie jest tak szalony, żeby rozpętać nową wojnę światową, niestety się mylili... Nieprzypadkowo książkę otwiera motto: „Powinniśmy zawsze pamiętać, że to, co dziś jest przeszłością, kiedyś było przyszłością.” W każdym razie w ówczesnym czasie porozumienie monachijskie uważano za olbrzymi sukces, a powracającego do Londynu Chamberlaina witały tysiące wiwatujących ludzi.

Niestety wątek sensacyjny, bez którego w książkach Harrisa ani rusz, jest jakiś naciągany i wydumany. Przygody Hugha Legata i Paula Hartmanna, wymieniających tajne dokumenty czy spiskujących przeciw Hitlerowi wyglądają dosyć sztucznie i, prawdę mówiąc, mało ciekawie. Tym, co stanowi o sile książki, jest kronikarski zapis spotkania w Monachium. Dlatego, w moim rozumieniu rzecz nie jest thrillerem, tylko zgrabnie napisaną powieścią historyczną.

Słuchałem audiobooka w doskonałym wykonaniu Marcina Popczyńskiego.