Monachium recenzja

"Kto chce zrozumieć, czym jest wojna, niech nie poszukuje jej wyłącznie na polach bitewnych, w bagnetach, w działach. Wojna to przede wszystkim miliony męczarni, cierpień, nędzy i śmierci" powiedział lata temu Wincenty Pol, polski poeta, kawaler orderu Virtuti Militari.
Wydawać by się mogło, że wojna to historia naszych dziadków, temat zamknięty po wsze czasy i mrok, który już nie wróci. Jak pokazują ostatnie lata nigdy nie byliśmy chyba bliżej wybuchu konfliktu zbrojnego na tak dużą skalę.
Dotarło do do mnie ze zdwojoną mocą, podczas lektury książki Roberta Harrisa "Monachium". Bo niby mowa w niej o miesiącach przed wybuchem II wojny światowej, a cały czas miałam wrażenie jakbym czytała o czasach współczesnych i próbach powstrzymania rozlania się wojny rosyjsko-ukraińskiej na całą Europę.

Robert Harris z dokładnością i pasją historyka opowiada czytelnikom o konferencji monachijskiej z 1938 roku, kiedy to przywódcy współczesnego świata reprezentujący Niemcy, Włochy, Wielką Brytanię i Francję zawarli porozumienie części terytoriów Czechosłowacji do Rzeszy Niemieckiej (dodajmy, że przy nieobecności Czechosłowacji, o której terytorium i suwerenności była mowa).
Przyjaciele z młodości, Hugh Legat bystry i doceniany przez przełożonych przedstawiciel brytyjskiej służby dyplomatycznej i Rikard von Holz pracujący w sztabie niemieckiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, stoją teraz po dwóch stronach barykady. Ryzykując własne kariery a być może i życie starają się wspólnie przekonać premiera Wielkiej Brytanii Neville'a Chamberlaina, że układ ten to odwleczenie wojny tylko na jakiś czas. Tajne dokumenty do których udało im się dotrzeć wyraźnie pokazują, że Kraj Sudetów i zaanektowana wcześniej Austria, to tylko początek drogi Hitlera, który szykuje już plan na nowe podboje.

Teraz gdy wiemy jak dalej potoczyła się historia trudno nam uwierzyć w naiwność i ufność ówczesnych mężów stanu. Jednak wtedy pragnienie utrzymania pokoju na świecie było silniejsze niż zdrowy rozsądek. Oddalenie od siebie wizji wybuchy wojny było świętowane jako dyplomatyczny sukces. Gdy wszyscy wiwatowali Niemcy kreślili już swoje plany podboju świata.
Robert Harris zachowując niezwykła dokładność historyczną stworzył fascynującą powieść szpiegowską pełną napięcia i emocji. I mimo, iż wiemy jaki będzie finał tej opowieści to i tak trzymamy kciuki, wierząc, że bohaterom uda się odwrócić losy świata.
"Monachium" czytane teraz to cenna lekcja dla współczesnych, z której warto wyciągnąć wnioski. Polecam!

Audiobook (czytał Marcin Popczyński)