"Dobrani" autorstwa Ally Condie to pierwsza część dystopijnej trylogii, która zdobyła serca czytelników na całym świecie. Książka osadzona jest w futurystycznym społeczeństwie, w którym każdy aspekt życia obywateli jest kontrolowany przez władze, od pracy, przez partnera życiowego, aż po datę śmierci. "Dobrani" to opowieść o miłości, wolności i buncie przeciwko opresyjnemu systemowi.
Główną bohaterką książki jest Cassia Reyes, siedemnastoletnia dziewczyna żyjąca w społeczeństwie, gdzie każde działanie jest skrupulatnie planowane i nadzorowane przez rządzących. W momencie osiągnięcia pełnoletności, młodzi ludzie biorą udział w ceremonii "Doboru", podczas której dowiadują się, kto będzie ich przyszłym partnerem życiowym. Cassia z radością odkrywa, że jej wybranek to Xander, jej najlepszy przyjaciel. Wszystko wydaje się idealne, dopóki na ekranie nie pojawia się inna twarz – Ky Markham. Ten moment staje się iskrą zapalną dla całej fabuły.
Narracja prowadzona jest z perspektywy Cassii, co pozwala czytelnikom na głębokie zanurzenie się w jej myśli i emocje. Początkowo Cassia jest przekonana o słuszności systemu i bezgranicznie mu ufa. Jednak z czasem zaczyna dostrzegać jego wady i niesprawiedliwości. Jej relacja z Ky'em, który nie jest typowym obywatelem, lecz outsiderem o tajemniczej przeszłości, budzi w niej pytania o wolność i prawo do wyboru. Ky wprowadza Cassię w świat poezji i sztuki, elementów zakazanych przez władzę, co dodatkowo otwiera jej oczy na możliwość innego życia.
Jednym z głównych atutów książki jest sposób, w jaki Condie buduje swoje dystopijne społeczeństwo. Jest ono wysoce zorganizowane i kontrolowane, a każdy obywatel ma przypisane miejsce i rolę. Wizja przyszłości, w której indywidualność jest tłumiona, a losy ludzi zależą od zimnych kalkulacji algorytmów, jest przerażająco realistyczna i prowokuje do refleksji nad współczesnymi trendami w technologii i polityce.
Język powieści jest prosty, ale pełen poetyckich opisów, które nadają książce szczególny klimat. Ally Condie zręcznie operuje emocjami, ukazując wewnętrzne zmagania Cassii oraz jej rozwijające się uczucie do Ky'a. Warto również zwrócić uwagę na motywy literackie i poetyckie przewijające się przez całą powieść, szczególnie w odniesieniu do wierszy Thomasa Dylan i Alfreda Lorda Tennysona, które symbolizują wolność myśli i ducha.
Choć "Dobrani" to głównie romans, książka porusza również ważne tematy społeczno-polityczne. Opowiada o walce jednostki z systemem, o potrzebie wolności i autonomii, a także o odkrywaniu własnej tożsamości. Cassia, przechodząc przemianę z posłusznej obywatelki w świadomą swoich praw rebeliantkę, staje się symbolem walki o prawo do własnych wyborów.
Jednak książka nie jest pozbawiona wad. Niektórzy czytelnicy mogą uznać, że tempo akcji jest nierówne, a niektóre wątki mogłyby zostać bardziej rozwinięte. Krytycy wskazują również na pewne schematy znane z innych dystopijnych powieści młodzieżowych, co sprawia, że "Dobrani" momentami wydaje się przewidywalne.
Mimo tych drobnych mankamentów, "Dobrani" to wartościowa lektura, szczególnie dla młodszych czytelników, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z literaturą dystopijną. Ally Condie stworzyła świat, który jednocześnie fascynuje i przeraża, zmuszając do zastanowienia się nad kierunkiem, w którym zmierza nasze społeczeństwo.
Podsumowując, "Dobrani" to książka, która oferuje zarówno emocjonującą opowieść o miłości i buncie, jak i głębokie refleksje nad wolnością i kontrolą. Ally Condie udaje się zrównoważyć elementy romansu i dystopii, tworząc powieść, która na długo pozostaje w pamięci. Dla miłośników gatunku i tych, którzy szukają inspirujących historii o odwadze i samopoznaniu, "Dobrani" to pozycja obowiązkowa.