Druga połowa nadziei recenzja

Książka opisuje proceder zwabiania ładnych i młodych dziewcząt z Ukrainy do burdeli w Niemczech i Holandii, a przy okazji opowiada o najnowszej historii Ukrainy. To dla mnie nie kryminał, nazwałbym ją raczej powieścią obyczajową, uzasadnienie poniżej.

Mamy tu trzy wątki, po pierwsze Tani, która uciekła z niemieckiego domu publicznego, gdzie była przetrzymywana siłą i ukrywa się u samotnego niemieckiego rolnika. Dziewczynie odebrano dokumenty w burdelu, nie chce zgłosić się na policję, poza tym martwi o swoją przyjaciółkę Marię, której nie udało się uciec. Po drugie mamy wątek Walentyny, matki Kateryny, która mieszka w skażonej zonie wokół Czarnobyla i spisuje wspomnienia dla córki; Kateryna wyjechała do pracy w Niemczech i tam zaginęła, ale matka wciąż ma nadzieję, że wróci. Trzeci wątek wreszcie łączy się z osobą Leonida, śledczego z Kijowa, który stara się rozwikłać sprawę zaginięcia Kateryny i innych młodych kobiet. W pracy zwierzchnicy rzucają mu kłody pod nogi, wreszcie zostaje zawieszony w czynnościach, więc na własną rękę jedzie do Dusseldorfu, gdzie urywają się ślady po zaginionych dziewczynach i tam prowadzi prywatne śledztwo.

Na początku trochę się nudziłem podczas słuchania, bo jak na kryminał rzecz cała była zbyt mało dynamiczna. Dopiero po jakimś czasie zrozumiałem, że wątek kryminalny w książce jest drugorzędny, na plan pierwszy wysuwają wspomnienia Walentyny, to najciekawsza i najbardziej przejmująca część książki. Dostajemy kronikę cierpień ludzi mieszkających na Ukrainie: najpierw wojna z jej okrucieństwami, potem nędzne życie w kołchozie, szykany szyszek partyjnych, wreszcie katastrofa w Czarnobylu, która złamała życie tych ludzi na pół. Musieli uciekać z zony, pozwolono im zabrać tylko niezbędne rzeczy, a potem nigdy tam nie wrócili; cały ich dobytek został spalony, to można porównać z brutalnym przesiedleniem. Ci ludzie na przykład stracili wszystkie fotografie rodzinne, zostali kompletnie wykorzenieni, masakra...

To nie koniec koszmaru, kobiety z zony i ich córki nazywane są pogardliwie Czarnobylcami, nikt nie chce się z nimi związać, bo ryzyko urodzenia zdeformowanych, chorych dzieci jest zbyt wysokie, katastrofa przenosi się z pokolenia na pokolenie... Zaś tragedia Kateryny, córki Walentyny jest dopełnieniem cierpień matki, bo Walentyna jest postacią do głębi tragiczną.

W porównaniu z historią Walentyny inne wątki, w szczególności historia Leonida związana ze śledztwem na temat handlu żywym towarem, wyglądają blado i niezbyt interesująco. Zaś rozwiązanie sprawy kryminalnej jest zupełnie nieciekawe. Niemniej książka broni się jako mocna kronika cierpień ludzi mieszkających w pobliżu Czarnobyla.

Słuchałem audiobooka w dobrym wykonaniu Joanny Domańskiej.