Czas goryczy. Gdańsk 1968-2019 recenzja

" Historia w jakiś sposób musi zatoczyć koło." )str.510)

Jest to trzecia i ostatnia część Jaśminowej sagi rozgrywającej się w latach 1968-2019 na tle ważnych wydarzeń w Polsce i na Wybrzeżu. W marcu 1968 roku przeciw- reżimowe manifestacje zalały cały kraj. Inteligencja starła się z władzą. Powodem było zdjęcie ze sceny "Dziadów" Mickiewicza. Antysemityzm przybierał na sile. U Jaśmińskich wiele się działo. Życie niosło im kolejne niespodzianki i zawirowania. Kolejne pokolenie wchodzi na scenę, starsze powoli z niej schodzi. Rodzinne tajemnice wychodzą na jaw. Zapomniane duchy z przeszłości wracają i burzą porządek. Płatki jaśminu pokrywają kolejne mogiły.

Siostry Jaśmińskie przeżywają swoje rozterki i dramaty. Dużo problemów dostarczają im ich partnerzy. Liczyły, że czas pozwoli ułożyć życie tak, by każda odszukała swoje miejsce na ziemi. Zestarzały się i niosły na swoich barkach bagaż doświadczeń. A życie nie ułatwiało im zadania, lecz zadawało kolejne ciosy. By uciec od życiowych problemów siostry spotykały się w zakładzie introligatorskim ich ojca. Tam oprawiając książki zapominały o dręczących ich problemach.

Joseph wreszcie otworzył się przed żoną i opowiedział o koszmarze pobytu w Stutthof, o swojej ucieczce z niego, o osobach, które zginęły przez niego i rodzinnych tajemnicach.
Na Wybrzeżu doszło do kolejnych zamieszek. Milicja i ZOMO strzelało do ludzi. Kolejna tragedia dotknęła bohaterów. Świat rozsypał im się na kawałki. Żyli w ciągłym strachu i niepewności.

Czarną owcą w rodzinie była Hanka córka Josepha i Stasi. Edukację zakończyła na poziomie podstawowym i nie zamierzała jej uzupełnić. Prowadziła się niemoralnie, oddając się imprezowaniu i zdradzie i wydawaniu pieniędzy zarobionych przez męża. Nie potrafiła usiedzieć na miejscu. Bezapelacyjnie wdała się w swojego tatusia. Miała żyłkę do handlu, a do tego nie potrzebowała matury czy dyplomów. Była impulsywna osobą. Najpierw działała, a później rozprawiała się z konsekwencjami. W końcu znalazła swoją przystań.

W czasie kiedy młode pokolenie docierało się w swoich związkach z różnym skutkiem, to starsze, które już się wyszumiało coraz lepiej się dogadywało, rozumiało i czekało na to co nieuniknione. W końcu odnaleźli spokój i bezpiecznie kroczyli swoją ścieżką życia. Wreszcie gotowi byli stawić czoła przeszłości. Członkowie rodziny dożywali sędziwego wieku, będąc sprawnym umysłowo i fizycznie. Później i na nich przyszła pora.
"Ród Jaśmińskich kurczył się w podstawach, lecz w konarach obficie się rozrastał." (str.431)
Jakaś klątwa ciążyła nad rodziną. W każdym pokoleniu ginął chłopiec w wieku 16 lat.

Warto przeczytać całą sagę. Dostarcza wielu emocji i czytelnik przywiązuje się do bohaterów i niecierpliwością śledzi ich losy. A los ich nie oszczędzał.