Cybulski o sobie recenzja

Zbigniewa Cybulskiego nie trzeba nikomu przedstawiać. W styczniu minęło 45 lat od jego tragicznej, przedwczesnej śmierci, lecz w dalszym ciągu uznawany jest za jednego z najlepszych aktorów polskiej kinematografii. Kolejna książka Marioli Pryzwan „z zawodu bibliotekarki, z zamiłowania biografistki”, przybliża współczesnemu, żyjącemu w odmiennych realiach czytelnikowi tę niezwykłą postać.

„Cybulski o sobie” to książka przemyślana i zaskakująca, ponieważ pozbawiona jakichkolwiek komentarzy odautorskich i składająca się wyłącznie z tego, co poddziadział lub napisał sam aktor. Na kilku ostatnich stronach umieszczone zostało kalendarium z życia aktora, będące cennym uzupełnieniem jego wypowiedzi. Dodatkowym plusem jest jej bardzo eleganckie, staranne wydanie. Twarda okładka ze zdjęciem palącego, zapatrzonego w dal Cybulskiego i liczne, często unikalne fotografie wewnątrz książki, zachęcają do zapoznania się z jej zawartością.

Książka ta, to niezwykła kompilacja składająca się z wypowiedzi aktora zaczerpniętych z wywiadów, audycji radiowych, korespondencji, prywatnych notatek. Materiał ten został ułożony w krótkich, tematycznych rozdziałach poświęconych nauce, aktorstwu, pracy w teatrze i filmie, najważniejszych rolach, popularności. Mariola Pryzwan dokonała rzeczy niebywałej, gdyż czytając jej książkę (drugą, którą poświeciła postaci Zbigniewa Cybulskiego) wydaje się, iż nie jest to biografia, lecz autobiografia, w której aktor dzieli się z czytelnikiem swoimi przemyśleniami i wspomnieniami, a więc tak jak w tytule, mówi „o sobie”.

Z zapisków tych wyłania się obraz człowieka nastawionego na merytoryczną rozmowę o polskiej kinematografii i sztuce, artysty w pełni oddanego temu, co robi i starającego się robić to jak najlepiej. Cybulski twierdzi, iż „trzeba być twardym wobec widza, wobec samego siebie, ale nigdy obojętnym i wykalkulowanym; także nie wolno być kokieteryjnym”. Ostrożnie podchodzi do popularności, sugeruje, iż jest to „obowiązek pociągający za sobą coraz surowsze konsekwencje”. Mówi przede wszystkim o życiu zawodowym: o teatrze, kinie, roli aktora. Mówi Cybulski, ale jest to przede wszystkim zasługa rzetelnej pracy autorki, która zebrane materiały uporządkowywała w sposób niecodzienny, oddając głos wyłącznie bohaterowi swojej książki.

Z całą pewnością jest to niezwykle cenna lektura nie tylko dla fanów samego aktora, którego pozycja w Polsce zdaje się być ciągle na tyle silna, co mit Jamesa Deana do którego Cybulski był niejednokrotnie porównywany. Przemyślenia aktora i jego refleksje nad stanem ówczesnej sztuki filmowej, sprawiają, iż jest to także książka dla wszystkich zainteresowanych polską kinematografią lat ’50 i ’60 XX wieku.