Antyżydowska zbrodnia w Przedborzu recenzja

Antyżydowska zbrodnia w Przedborzu to tytuł publikacji przygotowanej przez doktora Dominika Flisiaka, absolwenta Instytutu Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Jako historyk swoje zainteresowania skierował w stronę funkcjonowania syjonistów – rewizjonistów, które miały miejsce w latach 1944-1945 i do roku 1950.

Co wiemy o pogromie w Przedborzu? Zapewne niewielu z nas cokolwiek wie. W moim przypadku nie posiadałem do tej pory żadnej wiedzy. Dzięki autorowi, panu Dominikowi, mogłem pozyskać wiedzę na ten trudny temat. Od razu dziękuję za egzemplarz publikacji, który trafił niedawno w moje ręce.

Przedbórz to niewielkie miasteczko położone na południowych krańcach województwa łódzkiego, nad rzeką Pilicą, przy drodze krajowej nr 42. Swoje prawa miejskie uzyskało przed 1370 rokiem. Obecnie w mieście zamieszkuje niespełna 3300 mieszkańców.

Tak jak wspomniałem, niewiele bądź nic nie wiemy o pogromie w Przedborzu. O tej zbrodni popełnionej na żydach polskich, mieszkańcach Przedborza, można znaleźć skąpe informacje w Internecie. Dlatego bardzo ważna stała się publikacja doktora Flisiaka, w której dowiemy się o zbrodni z dnia 27 na 28 maja 1945 roku, popełnionej na żydowskiej, niewielkiej społeczności miasteczka.

Publikacja została podzielona na wstęp, siedem rozdziałów i zakończenie (plus bibliografia i indeksy). Ze wstępu dowiadujemy się, że Dominik Flisiak poświęcił kilka lat na badania dotyczące jednej z wielu antysemickich zbrodni w naszym kraju. Bodźcem do prac nad książką okazała się inna publikacja na ten temat, wydana w 2018 roku za sprawą Joanny Tokarskiej-Bakir, antropolożki kultury i profesora nauk humanistycznych oraz pracownika naukowego Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.

Autor odnalazł wiele dokumentów, uzyskał wiele materiałów, by zrekonstruować wydarzenia, które miały miejsce w Przedborzu. Dwa pierwsze rozdziały poświęcił na opis społeczności żydowskiej, zamieszkującej miasteczko do wybuchu drugiej wojny światowej oraz po zakończeniu działań wojennych w naszej ojczyźnie. W kolejnych rozdziałach nakreślił postaci, które były "zamieszane" (jeśli można to tak określić) w pogrom przedborzańskich żydów. Mowa tutaj przede wszystkim o Kazimierzu Jezierskim i Edmundzie Majchrowskim, choć w rozdziale nr 5 znajdziemy też informacje o innych osobach, które mogły być związane ze zbrodnią, jak i o świadkach wydarzenia. Ważnym jest rozdział szósty, w którym autor dokonuje rekonstrukcji pogromu żydowskiemu w mieście.

Historia w Przedborzu to zapewne jedna z wielu, które miały miejsce na ziemiach polskich. To historia, którą, na podstawie wielu znalezionych dokumentów, spisał doktor Flisiak. To historia, którą warto poznać, za co dziękuję autorowi publikacji. To dzieło na pewno będzie cennym dokumentem dla historyków, ale też dla zwykłego laika w tych sprawach, jak ja.