Macie swoją kulturę recenzja

Ciekawość wygrała, kiedy zdecydowałam się sięgnąć po książkę Xawerego Stańczyka „Macie swoją kulturę. Kultura alternatywna w Polsce 1976-1996”, która pojawiła się w Klubie Recenzenta w serwisie nakanapie.pl. Znawczynią ani odbiorczynią kultury alternatywnej nie jestem, ale w ramach poszerzenia horyzontów postanowiłam zgłębić temat, zwłaszcza że książka polecana jest jako wyczerpująca i ujmującą wielką złożoność problemu. Przyznam, że autor wnikliwie podszedł do tematu, ujął go kompleksowo, jednak dla przeciętnego czytelnika książka będzie drogą przez mękę. Dla mnie była.

„Macie swoją kulturę” została napisana na podstawie rozprawy naukowej Xsawerego Stańczyka, która wygrała konkurs na pracę doktorską z dziedziny nauk o kulturze, realizowany przez Narodowe Centrum Kultury. Podlega zatem wszelkim prawidłom publikacji naukowej – jest najeżona definicjami, tezami naukowymi, cytatami, źródłami i terminami, których nie używa się w codziennym życiu. Ma również konkretną strukturę rozdziałów i podrozdziałów. Przez to czyta się ją z trudem i na pewno nie nadaje się na lekturę do poduszki.

Książka byłaby zdecydowanie bardziej atrakcyjna, gdyby nadano jej bardziej reporterski, popularny charakter. Zwłaszcza że opisuje szeroko i wyczerpująco rozwój, a potem erozję polskiej kontrkultury. Ukazuje jej złożoność, podstawy ideologiczne, wspólnotowość i awangardę. Antysystemowość, przez którą najczęściej definiowali się twórcy wszelkich rodzajów sztuk alternatywnych, I ich problemy z ujęciem struktur w pewne ramy.

„Macie swoją kulturę” opiera się nie tylko na opracowaniach teoretycznych, ale również na osobistych rozmowach z uczestnikami dawnych kontrkultur. To zdecydowanie ożywia narrację i pozwala lepiej poczuć klimat. Opisywanie samej kultury zostało osadzone w szerszych kontekstach: społecznym i politycznym. Bez tego próby jej definiowania nie miałyby sensu.

Sam autor podkreśla, że temat nie został wyczerpany, bo nie uwzględnia wielu aspektów kontrkultury i kultury alternatywnej, które stały się bardziej widoczne już po powstaniu zasadniczej części tekstu. Dla mnie nadal książka jest przebogatym źródłem wiedzy i świetną analizą nastrojów i potrzeb młodych twórców.

Podsumowując, książka powinna spodobać się osobom, dla których kultura alternatywna nie jest pierwszyzną, a chcą usystematyzować i wzbogacić wiedzę. Przeciętny czytelnik raczej się nią zmęczy.