Żyć! recenzja

Chińska literatura jest z pewnością dla Europejczyka wyzwaniem, jednak myślę, że satysfakcjonującym. Przykładem na to jest książka „Żyć!” autorstwa Yu Hua.

Mamy tu opowieść o starym człowieku i jego rodzinie żyjących w Chinach drugiej połowy XX wieku. Stary Fugui snuje wspomnienia zaczynając od swojego pochodzenia z bogatej rodziny. Przez hazard i hulaszcze życie traci cały majątek. Skazuje tym samym swoich rodziców, żonę i dzieci na wegetację w strasznej biedzie. Nie potrafi przystosować się do zmieniających się warunków życia za rządów Czang Kaj-szeka, potem Mao Zedonga aż po koniec rewolucji kulturalnej. Los go bardzo doświadcza, ale nie traci godności. Żyje.

Ta powieść jest napisana w taki sposób, że czytelnik chce poznać dalsze losy Fugui na tle burzliwej historii Chin. A towarzyszenie mu na przestrzeni lat powoduje, że wybaczamy mu dawne życie i chcemy, aby mu się wreszcie powiodło. Los jednak pisze straszny scenariusz i zabiera mu wszystko, jak Hiobowi.

W trakcie lektury naturalnym było dla mnie sięgnięcie po odrobinę historii i wiedzy o ówczesnym społeczeństwie, aby lepiej zrozumieć czasy i okoliczności życia bohatera. W szczególności dowiedziałam się o Czang Kaj-szeku i o rewolucji kulturalnej. Bez tego nie potrafiłam się odnaleźć na kartach tej powieści w czasie i przestrzeni. Tło historyczne ma tu ogromne znaczenie.

Nie ulega dla mnie wątpliwości, że aby czytać literaturę chińską, należy zainteresować się chociaż w niewielkim stopniu historią tego ogromnego kraju o tak odmiennej i pięknej kulturze.

Jest to już druga pozycja z literatury chińskiej, którą przeczytałam. Mam wrażenie, że im więcej się wie o Chinach, tym chińska literatura jest bardziej fascynująca. Nie czyta się tego tak, jak o wiele bliższą nam literaturę europejską czy amerykańską.

Na podstawie tej książki w 1994 roku powstał film wyreżyserowany przez Zhang Yimou. Dystrybucja tego filmu została zakazana w ChRL, a sam reżyser nie mógł tworzyć filmów przez dwa lata. Powodem była krytyka systemu, jaką przedstawił w swoim dziele.

O Chinach większość z nas pewnie myśli stereotypami, bo niewiele wiemy o tamtejszym systemie. Dzięki tej powieść możemy spojrzeć na życie w tym kraju inaczej, mając na uwadze kontekst historyczny.

Lektura warta uwagi, dobrze napisana.