Lewa ręka Boga recenzja

Paul Hoffman w swoim książkowym debiucie przenosi nas do świata, w którym dominuje wiara w Powieszonego Odkupiciela. Jego oddani słudzy szkolą w zimnych kamiennych murach spowitego mgłą Sanktuarium młodych chłopców – sieroty z ulicy pozbawione domu i przyszłości. Mają się oni stać bronią w walce z heretykami i swym poświęceniem zmazać z siebie wszelkie grzechy. Jednym z akolitów w tym miejscu jest Thomas Cale. Piekielnie inteligentny, przebiegły i pewny siebie nastoletni chłopak. Grzech pychy nieustannie przynosi na plecy chłopca kolejne uderzenia karcącej dłoni surowych opiekunów, ma on w sobie (a jakżeby inaczej) odrobinę współczucia. Ratuje młodą dziewczynę przed śmiercią z ręki jednego z kapłanów. Zabijając swojego przełożonego, wydaje na siebie wyrok śmierci. Wraz z dwójką kompanów oraz niedoszłą ofiarą opuszczają mury Sanktuarium i spróbują odnaleźć dla siebie nowe miejsce w świecie.

W zasadzie tyle można dowiedzieć się z opisu znajdującego się na okładce. Sanktuarium jest okrutne i pozbawione miłosierdzia. Główny bohater natomiast inteligentny, czarujący i zdolny do okrucieństwa. Zestaw takich cech z automatu powinien wpisać Thomasa do grupy oziębłych młodych bohaterów z wadliwie funkcjonującym kompasem moralnym i systemem wartości dalekim od rycerskiego. Czego chcieć więcej? Mrukliwy skrytobójca kryjący się w cieniu na belkach stropowych i niemający najmniejszych skrupułów przed wbiciem komuś ostrza w nerki nadal jest typem bohatera, który wzbudza sporo sympatii. Tyle że ja bym Cale’a z tej grupy od razu wykopał. Cały problem polega bowiem na tym, że z samej książki nie dowiemy się nic ponad to, co przeczytamy w jej opisie.

Dość łatwo można się domyślić, że świat przedstawiony przez Hoffmana jest alternatywną rzeczywistością, wariacją na temat naszej historii i przebiegu kluczowych wydarzeń religijnych. W Inkwizytorze Piekary Jezus zszedł z krzyża, by nieść ogień, śmierć i sprawiedliwość. W Lewej ręce Boga Odkupiciel nie został ukrzyżowany, ale powieszony. Co za tym idzie, głównym religijnym symbolem jest szubienica. Wyznawców owej charakteryzuje fanatyzm, umiłowanie cierpienia i chwalebnego męczeństwa oraz wiara w zepsutą duszę ludzką niegodną stanąć przed obliczem Boga. I to w zasadzie tyle. Hoffman wcale nie bawi się w podsuwanie tropów i wskazówek. Raczej skąpi wszelkich informacji na temat świata i zmian, jakie mogły w nim nastąpić.

Wątłe wyobrażenie możemy skleić ze zdawkowych i raczej przypadkowych wzmianek w dialogach. Mamy wspomniane Gdańsk, Norwegię, Odessę czy Polski Las, a Jezus z Nazaretu w tej wersji historii okazuje się prorokiem uwięzionym w brzuchu wieloryba. Tylko że nawet te skrawki nie stanowią opowieści na temat świata, a jedynie słowa przewijające się w rozmowach. Również ważniejsze dla samej fabuły elementy są skromnie zarysowane. W opozycji do obowiązującej religii stoi herezja, której wyznawcy nazywani są… antyodkupicielami. To tylko jedna z perełek prezentująca skromną wyobraźnię autora.

O ile niedokładny zarys świata (a raczej jego absolutny brak) można przełknąć, to w przypadku samego bohatera stosowanie skrótów, niedopowiedzeń i unikanie wyjaśnień w takich ilościach jest już całkowicie niezrozumiałe. Cale szkoli się w Sanktuarium, lecz tajemnicą dla czytelnika pozostanie, w jaki sposób przebiega jego nauka. Czy to morderczy trening z bronią mający stworzyć bezmyślnego siepacza, czy może medytacja połączona z ziółkami i cuchnącymi naparami gwarantująca wyostrzenie zmysłów i koncentracji, a może w Sanktuarium najważniejszy jest intelekt, który pokona miecz, katapulty, pióro, wściekłą gawiedź i wszystko, co stanie odkupicielowi na drodze? Od początku autor skupia się na nieważnych wątkach, ma problem z dobraniem właściwej (w tym przypadku po prostu ciekawej) perspektywy i pomija rzeczy naprawdę istotne. Fabuła pozbawiona jest jakiegoś sensownego kierunku, w którym mogłaby zmierzać. W obliczu kolejnych zagrożeń Cale okazuje się cudownym dzieckiem obdarzonym przydatnymi w danym momencie umiejętnościami. Jak dowiadujemy się w końcówce książki, są one efektem jego wcześniejszego szkolenia. Łatwo odnieść wrażenie, że Hoffman pracował bez planu, a kolejne elementy dodawał, bo było to akurat wygodne.

Długo można wyliczać niedopracowane elementy. Bohaterowie pozbawieni głębi i charakteru. Relacje między nimi przedstawione są niedbale, a wiele dialogów jest pustych i wymęczonych. Świat zaprezentowany został maksymalnie powierzchownie, a niektóre z jego elementów brzmią wręcz komicznie: władca przestępczego półświatka znany jest pod pseudonimem Kicia Zając, jedna z bohaterek nosi miano Łabędzioszyjej, a jedyny arystokratyczny ród przewijający się w ogromnym Cesarstwie to Materazzi… i wygląda na to, że wszyscy do niego należą.

Lewa Ręka Boga nie tylko nie wnosi nic nowego do gatunku, ale nie reprezentuje przyzwoitego poziomu w realizowaniu wybranego utartego schematu. Bohaterowi brak porządnej historii, a kolejne elementy przeciągają na siłę nieskładną całość. Hoffman nie włożył najmniejszego wysiłku, aby przekonująco przedstawić swój świat i pomysł i trudno sobie nawet wyobrazić, żeby działał zgodnie z jakimkolwiek planem.

RuBryka Popkulturalna ocenia 2/10

Recenzja ta została początkowo opublikowana na portalu Nerdheim.pl