W oblężeniu

Wbrew temu, co jest napisane na okładce (cytat z „Washington Post”), jeśli ktoś chce przeczytać jedną książkę o wojnie w Bośni i z niej dowiedzieć się najważniejszych informacji o tym konflikcie – to nie jest ta książka. Nie jest, ponieważ - choć oczywiście przytaczane są ważne fakty - Autorka skupia się na życiu mieszkańców ulicy Logaviny w Sarajewie. Oczywiście nie ujmuje to wartości książce. Taki był zamysł Autorki, tam jeździła w czasie wojny, z tamtymi ludźmi rozmawiała.

Mieszkańcy Sarajewa nie wierzyli w to, że konflikt może trwać tak długo. Ludzie przyzwyczajeni do życia na pewnym poziomie (schyłek XX wieku!), musieli pogodzić się z brakiem prądu, wody, gazu, jedzenia, pieniędzy. Autorka pokazuje zmaganie się z tymi brakami, a przy tym próby, aby mimo wszystko żyć z godnością, żeby się nie załamać.

Po latach Barbara Demick powraca na do Sarajewa, aby dowiedzieć się, co słychać u osób opisanych w książce. Jest to swoisty ukłon wobec bohaterów reportażu – pokazanie szacunku wobec nich, udowodnienie, że Autor nie szukał tylko chwytliwego tematu, taniej sensacji.

I na koniec chciałabym przytoczyć bardzo mądrą wypowiedź Janiny Ochojskiej, która znajduje się na okładce:

„Obojętność na skutki wojen i kataklizmów zwiększa się z liczbą ofiar. Nie potrafimy przejąć się losem stu czy pięciuset tysięcy ludzi. Dramat mieszkańców sarajewskiej ulicy Logavinej to historia rodzin i osób, wplątanych w niechcianą wojnę, zmuszonych do heroizmu prze...

Książka przerażająca i pouczająca.
Właśnie mieli wyjechać na wakacje do domku za miastem na wakacje. Mama, tato i dwoje dzieci, spakowane bagaże już czekały w przedpokoju, tato przygotowywał samochód do drogi, mama szykowała kanapki, gdy na środek pokoju niszcząc oczywiście dach spadła bomba. Wyobrażacie to sobie? Jakby tak u Was w domu?
I zaczęło się. Bombardowania, naloty, ostrzały, oblężenie miasta, czołgi, wyrzutnie rakiet, moździerze. Nie było jedzenia, leków, wody i przede wszystkim poczucia bezpieczeństwa. Za to dużo poległych, strach, chłód, głód i wykrwawiające się miasto.
Wprawdzie mówiło się wcześniej coś o wojnie, ale nikt w nią nie wierzył, a potem wszyscy myśleli, że nie potrwa to długo.
Mieszkańcy przenieśli się do piwnic własnych domów, by chronić siebie i bliskich, 89% (sic!) mieszkańców Sarajewa! Na 4 długie lata !!!

To był 1992 rok. Co ja wtedy robiłam? Ano, żyło mi się znakomicie. Bezpiecznie i dostatnio, jak im wcześniej. Pełny stół, zadowolona rodzina, praca, wakacje, podróże, przyjemności. Spokój. O oblężonym i odciętym od świata Sarajewie donoszono w mediach, ale dopiero po przeczytaniu tej książki poczułam grozę i dotarł do mnie ogrom nieszczęścia i wojny, która rozgrywała się u schyłku XX wieku w cywilizowanej Europie. Było to najdłuższe i najbardziej krwawe oblężenie w historii Europy po II wojnie. Całkiem niedawno, całkiem niedaleko, mogło dotknąć na przykład nas. Mogło trwać przez 4 lata i nikt nie kiwnąłby nawet palc...