Prawy umysł

Według autora, Jonathana Haidta "Prawy umysł" to książka o psychologii moralności. Po co czytać takie książki?
Można sięgnąć od razu do kilkustronicowego podsumowania, ale my przecież nie planujemy zdawać matury na brykach.

W czytaniu ważny jest proces umysłowej gimnastyki, zmaganie z własnymi ograniczeniami i erystyka w kontaktach z innymi ludźmi z wykorzystaniem argumentacji po dobrej lekturze.
Haidt daje świetne analizy, rady i tropy pomocne w zrozumieniu różnic pojmowania moralności przez Ziemian.

W psychologii, nauce starającej się być coraz bardziej ścisłą, dla mnie najciekawsze są testy "polowe", czyli ankiety i badania bezpośrednie ludzi. To lustro, w którym musimy sie przeglądać. Stąd w mojej pamięci po lekturze zostanie fragment przytoczonej rozmowy (str. 70-71) jednego z wywiadów z osobą, która mimo faktów brnie w coraz mniej racjonalne uzasadnienia, by obronić własny osąd moralny aktu kazirodczego. Genialne. Trzeba to przeczytać!

Czasami nie zdajemy sobie sprawy z naszych emocjonalnych wyborów moralnych, których konsekwencje są fundamentalne dla nas samych, bliskich, a w przypadku polityków, dla całych narodów. Sam autor podsumowuje nas w zdaniu (str. 80):

"Błyskawicznie dokonujemy pierwszej oceny, a poszukiwanie informacji, które mogłyby ją podważyć, wychodzi nam beznadziejnie".

Na kolejnych stronach autor rozwija tę naszą pokrętna metodologię ocen moralnych, zwaną błędem konfirmacji, kiedy fakty interpretu...

To jest WAŻNA i MĄDRA książka.
Polecam wszystkim, niezależnie od tego na kogo głosowaliście, co sądzicie o aborcji, eutanazji, karze śmierci i tysiącu innych spraw, które nas dzielą. Niezależnie od tego jak sobie wyobrażacie idealną Polskę, rodzinę i świat.
Nie jestem w stanie opisać tematów, które Johnathan Haidt poruszył w swojej książce – napisać, że jest o różnych systemach moralnych i ich przełożeniu na politykę, to nie napisać nic. Opis z okładki z grubsza podsumowuje zawartość, ale ja czytałam ten tekst w odniesieniu do siebie i moich poglądów moralnych. Dostałam do ręki coś w rodzaju klucza do zrozumienia siebie, swoich fundamentów moralnych, uprzedzeń, niezachwianych przekonań i takich, których nawet nie umiem uzasadnić.
Pierwszy zachwyt poczułam kiedy wzrósł we mnie poziom zrozumienia cudzych poglądów. Naprawdę trudno jest założyć, że wszyscy, którzy mają inne przekonania są idiotami, szaleńcami, cwanymi manipulatorami i zboczeńcami. Są tacy jak ja, tyle, że innym fundamentom moralnym nadają większą wagę, czy to będzie troska/krzywda, świętość (którą można rozumieć na wiele różnych sposobów), lojalność, wolność, sprawiedliwość czy wreszcie autorytet.
Dawno nie trafiłam na pozycję tak bardzo zmuszającą do myślenia i zadawania sobie pytań.
Skończę dwoma cytatami:
„Moralność wiąże i zaślepia. Wiąże nas w ideologiczne drużyny, które zwalczają się tak zaciekle, jak gdyby losy świata zależały od tego, czy nasza drużyna wyjdzie zwycięsko z każdej ...