Czuła jest noc

Z wielką przyjemnością wróciłam do tej książki. Pisarz w świetnym stylu zabiera nas na wędrówkę wgłąb intymnych relacji między młodymi bogami amerykańskiego establishmentu doby międzywojnia. Są więc hollywoody i szampany. Francuskie grand hotele i depresje. Bardzo głębokie, grząskie depresje prowadzące nas w końcu do choroby psychicznej. W porównaniu do Wielkiego Gatsby'ego pan autor znacznie bardziej skupił się na psychologii postaci i zrobił to w taki sposób, że możemy poznać ich w pełni, poczuć się ich znajomymi, wręcz przyjaciółmi. Tego rodzaju bliskość czytelnika z bohaterami, zwłaszcza gdy pochodzą oni z obcego mi świata, to dla mnie podstawowy wyznacznik tego, co naprawdę dobre. Fitzgerald dostaje ode mnie za to szóstkę z plusem. Być może udało mu się to dzięki temu, że bardzo mocno nawiązał do osobistych doświadczeń ze swoją żoną, Zeldą - ach, co to była za para! - choć znajomość tej historii nie jest potrzebna do tego, aby cieszyć się lekturą. Polecam każdemu.

Na pewno ulubiony utwór od Francisa, ale czy arcydzieło? Mam wątpliwości. Skrojona na miarę psychologicznej prozy, gdzie uczucie do kobiety prowadzi do załamania superego. Od gorączkowej namiętności, zauroczenia spotkaniem, do bezradnej łupiny bez ambicji. Podwójne twarze, podwójne osobowości wymieszane w koktajlu ról nie do przyjęcia. Od realisty - mąż przyjmuje ofiarę i staje się jednakowo opiekunem pacjentki z rozdwojeniem jaźni na pozór szaleństwa beatników, po zaburzenia rzeczywistości, gdzie łajdactwo styka się z uprzejmością. Związki bez klasycznych finałów z Disney'a. Upatrzone pod szkiełkiem analizy somatycznej. Twarda gra z pokracznym życiem, które boli od dzieciństwa. Sekrety rodzinne, ucieczka w pracoholizm i alkoholizm. Samotne wypady, wypalenia post-małżeńskie. Ciekawe, napisane cienkimi gałązkami przyrody, w zgrabnej kompozycji i z zaskakującymi faktami. Warto dla psychologicznych odmętów, które wpływają na jakość egzystencji, oraz na jakość literatury. Szczere, bolesne, ale gdzieś pod spodem wyczułem zbyt archaiczne wyrachowanie pisarskie.