Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka

Poruszająca. Przygnębiająca. Pobudzająca do refleksji. Niewesołych. Bo człowiek to jednak krucha istota. Bo człowieka tak łatwo zmanipulować, „zaprogramować”. Bo, mimo iż nieszczęść i tragedii spowodowanych przez rozmaite „-izmy” historia ma już w swoim worku krocie, to ciągle, na nowo, w którymś miejscu pojawia się szaleniec, zdolny pociągnąć za sobą grupę wyznawców doprowadzających do odrodzenia starego lub narodzin nowego „-izmu”. Bo, mimo naszej narodowej wręcz niechęci czy nienawiści do ZSRR, tak wiele łączy nas, Polaków, z „czerwonym człowiekiem”…

„Czasy secondhand” to wielogłosowa opowieść o pokoleniach ukształtowanych przez komunizm. Karmionych ideami, literaturą, poczuciem wspólnoty i mocarstwowością. Rozczarowanych wolnością, pogubionych, pozbawionych tożsamości, z poczuciem braku przeszłości i przyszłości.

Książka tak bardzo przepełniona jest cierpieniem, że trudno byłoby mi polecić jej przeczytanie komuś bliskiemu. A jednocześnie uważam, że jest to książka warta przeczytania.

PS
Gdzieś w okolicach dwusetnej strony zaczęły nachodzić mnie myśli o zbyt dużej obszerności książki: czy tych relacji musi być aż tyle? Czy gdyby uszczuplić książkę o 2, albo o 5 relacji to straciłaby ona na wartości czy zyskała? A także o schematyczności książek Aleksijewicz: ale czy oparcie się o dobry, sprawdzony schemat musi być złe? I jeszcze, że relacje dotyczące "afgańczyków" trochę różnią się od relacji ich dotyczących przedstawionych w "Cynkowych chłop...

Dość długi cza było mi „nie po drodze” ze Swietłaną Aleksijewicz, choć pozytywne opinie o jej dorobku nie omijały mnie. „Czasy secondhand” to moje pierwsze spotkanie z pisarką.
Książka ta to niebywała szansa wyprawy do Rosji z możliwością przebywania pośród zwyczajnych ludzi. Wyznania bohaterów są niezwykle szczere, bardzo intymne (jak udało sie dziennikarce wydobyć to z ich wnętrza???) Swoimim refleksjami dzielą się lekarze, inżynierowie, prawnicy, robotnicy, znalazł się również polityk najwyższego szczebla na Kremlu. Ich wszystkich łączy czas przeżyty w tej samej rzeczywistości, dzielą poglądy na kierunek przyszłej Rosji. Książka przenosi w różne zakątki tego kraju, pozwala wysuchać smutnych opowieści (zdesperowanych i uważających się za przegranych) bohaterów. I nieważne, po której stronie byli w momencie, kiedy rozpadało się ich wielkie imperium - przegrani i oszukani czują się dziś wszyscy z tamtego pokolenia. Co gorsza - „wirus” jest bardzo żywotny - dotyka kolejne pokolenia......
Książka napisana z wyjątkową i wielką wrażliwością.