Wrzos recenzja

"Wrzos" to nie jest pierwsza książka Marii Rodziewiczówny, jaką w życiu czytam, mam nadzieję, że nie będzie też ostatnią. Jest za to pierwszą, w której autorka tak umiejętnie opisała tło społeczne. Jest we mnie niezaspokojona ciekawość czasów minionych, cieszę się zatem, gdy trafiam na książkę, która doskonale pokazuje, jak kiedyś wyglądało życie. "Wrzos" to ciekawy obraz mieszczaństwa warszawskiego w okresie zaborów, przedstawionego ze wszystkimi jego wadami i zaletami.

Akcja powieści została osnuta wokół zawartego bez miłości związku małżeńskiego dziewczyny ze wsi i zamożnego warszawiaka. Ona, dręczona przez kapryśną macochę, postanawia spełnić wolę ojca, który, poszukując dla córki lepszego życia, porozumiewa się za jej plecami z bogatym mieszczaninem i jego synem co do jej zamążpójścia. Ów syn, Andrzej, słynie w stolicy ze swojego nieformalnego związku z zamężną kobietą, godzi się jednak na związek z Kazią dla świętego spokoju. Ślub odbywa się szybko, Kazia przeprowadza się do Warszawy i próbuje ułożyć sobie życie tak różne od tego, które wiodła na wsi. Ubóstwiana przez teścia, ignorowana przez męża, szuka pociechy w pracy i służbie innym.

To, co zachwyca mnie w tej powieści, to pokazanie, ja skrajne potrafią być postawy w obrębie jednej grupy społecznej. Mieszczaństwo, w którego obręb Kazia trafia poprzez małżeństwo, to z jednej strony rozplotkowane, szukające nawet w sprawach nieistotnych sensacji, siostry Wolskie. A z drugiej Ramszycowa ze swoją potrzebą pomagania najbiedniejszym i próbą zbawiania świata. Hipokryzja zderza się tutaj ze szczerością, egoizm z bezinteresownością, nienawiść z miłością, pretensjonalność z prostolinijnością.

Kazia, którą symbolizuje tytułowy wrzos, jest postacią nieco może zbyt wyidealizowaną, co sprawia, że książka w odbiorze wydaje się dość lekka. Jednak nic bardziej mylnego. Bo chociaż dziewczyna nie ma problemów z aklimatyzacją i umie szukać pozytywów w nawet najbardziej beznadziejnych sytuacjach, doświadcza wielu krzywd. Kwintesencją tego jest zakończenie, bardzo smutne i niedające żadnej nadziei. Książka nie jest długa, chciałoby się może, żeby miała z tysiąc stron, byle tylko poprowadzić losy głównej bohaterki w nieco inny sposób.