Wrócę, gdy będziesz spała recenzja

Patrycja Dołowy "Wrócę, gdy będziesz spała. Rozmowy z dziećmi Holokaustu",

Dobrze się złożyło, że akurat teraz sięgnęłam po książkę Patrycji Dołowy, ponieważ lada moment wychodzi następna. Tym razem będą to "Skarby. Poszukiwacze i strażnicy żydowskiej pamięci".

Kiedy zagrożenie życia, a w konsekwencji również śmierć nadchodzi wielkimi krokami, nie ma miejsca na dylematy moralne. Należy ratować życie ludzkie. Ta myśl przyświecała z pewnością wielu żydowskim, zamkniętym w gettach, rodzinom. Skłaniała również do pomocy mieszkających poza murami getta Polaków. Mogli to być przyjaciele, czesto jednak byli zupełnie obcymi ludźmi. Ratowano i ukrywano dorosłych, czasem nawet całe rodziny. Oddawano pod opiekę, na przechowanie dzieci i to właśnie im poświęca autorka swoją książkę tworząc zbudowaną z okruchów pamięci, opowieść o ratowaniu najmłodszych. Historię ludzkich dramatów, powojennego poszukiwania korzeni, niespodziewanych strat i odnalezień.

Ile muszą wycierpieć rodzice, który decydują się oddać dziecko obcym ludziom, równocześnie nie wiedząc jaki będzie jego dalszy los? Czy w ogóle mamy prawo oceniać ten czyn w kategoriach moralnych? Którą matkę kochać bardziej? Tę, która urodziła dziecko, ale w jego wspomnieniach nie ma po niej śladu, a może tę, która będąc obok, wychowała i wykształciła? Jak poradzić sobie ze stratą najbliższych, utratą przynależności do świata, który praktycznie przestał istnieć? Jak ważna dla człowieka jest znajomość swoich korzeni? To tylko niektóre z pytań stawianych przez autorkę książki oraz jej kilkunastu rozrzuconych obecnie po całym świecie rozmówców, osób będących uratowanymi z Zagłady dziećmi.

Tym bardziej trudne są to rozmowy, bo opierają się na strzępkach pamięci z przeszłości, skrywanych przed dziećmi wieloletnich tajemnicach. Są opowieściami, których nie sposób już dziś odtworzyć w całości z zakamarków, dziecięcych wtedy, umysłów. Przynoszą ze sobą wiele pytań, ale też potrafią ucieszyć zwieńczonymi sukcesem wieloletnimi poszukiwaniami. Znalezioną za granicą rodziną, zdjęciem ojca przesłanym z uniwersytetu, na którym studiował, wyprawą do miejsca, w którym kiedyś stał rodzinny dom. Budują historię, dają poczucie jak najlepszego wypełnienia poszukiwawczej misji, są elementem budowy tożsamości, pomostem łączącym teraźniejszość z przeszłością, bo człowiek to istota, dla której pamięć i zachowanie korzeni jest niezwykle ważne.