Odwieczne prawa wojny i sztuka wojenna sprzed dwudziestu trzech stuleci recenzja

„Jeśli chcesz pokoju, szykuj się do wojny” - łacińska sentencja Wegecjusza, którą określa się relacje Imperium Romanum z innymi ludami, wykracza poza granice starożytnego świata i nadal wydaje się zasadna w obecnej targanej wojnami rzeczywistości. Sztuka wojenna stała się również przedmiotem zainteresowania gen. Artura Bouchera, pochodzącego z Francji świadka i uczestnika I wojny światowej, który w książce pt. „Odwieczne prawa wojny”, wydanej nakładem Wydawnictwa SBM, odwołuje się do najsłynniejszych epizodów wojennych starożytnego świata.

Trzy rozdziały tej książki poświęcono narodzinom, rozwojowi i uwieńczeniu antycznej sztuki wojennej, której pełnego kształtu nadał zdaniem Bouchera dopiero Aleksander Wielki. By mógł jednak posiąść (chwilowe) panowanie nad znaczną częścią starożytnego świata, konieczne były podwaliny pod wojenne działania, kształtowane na rozmaitych polach bitewnych, na których krew przelewali przede wszystkim Ateńczycy, Spartanie, Tebańczycy, Macedończycy i Persowie. Co ciekawe, autor przywołał jedynie te bitwy, których zaskakujący finał doprowadził do zwycięstwa strony niesłusznie uznawanej za słabszą. A wszystko po to, by udowodnić, że wygrywa nie ten, kto jest silniejszy, ale ten, kto stosuje lepszą wojenną strategię.

Jako historyczka specjalizująca się w dziejach starożytnych z ciekawością chłonęłam wszelkie wzmianki Bouchera na temat kluczowych bitew okresu wojen grecko-perskich, poznawałam stosunek Sokratesa, Ksenofonta i Epaminondasa do działań zbrojnych, by wreszcie móc wraz z autorem pozachwycać się macedońską potęgą. Zaskoczeniem okazał się dla mnie jednak ostatni fragment wywodu, poświęcony porównaniu strategii starożytnych do działań Napoleona i planowanego starcia Francuzów z Niemcami w trakcie Wielkiej Wojny. Dla tej właśnie części powinien tę książkę przeczytać każdy zainteresowany konfliktami zbrojnymi, bo to właśnie tu odnajdzie ponadczasowe prawdy o istocie wojny.

Pozycja autorstwa Artura Bouchera to ciekawe spojrzenie na wojnę oczami żołnierza i stratega zarazem. Ta narracja zdecydowanie wyróżnia się na tle innych teoretycznych wywodów i mimo upływu czasu, nadal nie traci na aktualności.