Wojna biedaków recenzja

Bardzo mi się spodobała poprzednia książka Vuillarda: 'Porządek dnia' opowiadająca o początkach rządów Hitlera i zajęciu Austrii przez nazistów, więc sięgnąłem z ochotą i po tę pozycję. Poza tym odpowiada mi to, że francuski autor pisze krótkie książki, to jakoś pasuje do dzisiejszych zwariowanych czasów.

Mamy tu opowieść o buntach chłopskich w Niemczech na początku XVI wieku; rozruchy owe były dowodzone przez Tomasza Münzera, kaznodzieję, który w płomiennych mowach potępiał możnych tego świata. A wszystko to miało źródło w rażących nierównościach społecznych i majątkowych w wiekach średnich (niemniej skrajne nierówności są stale obecne w dziejach ludzkości). Biedacy nie mogli pojąć, dlaczego kapłani i wielcy panowie żyją w takim bogactwie i otaczają się blichtrem, a oni sami przymierają głodem. Stąd brały się idee, że kler winien żyć w stanie ewangelicznego ubóstwa, że wszyscy ludzie są równi, itp. Vuillard wspomina o Angliku, Janie Wiklefie, który głosił owe obrazoburcze pomysły na dwa wieki przed Münzerem. A potem był Jan Hus spalony za swoje herezje na stosie i Marcin Luter, który uniknął śmierci, zaś owe okropne idee coraz bardziej się rozpowszechniały.

Właśnie w takiej atmosferze Tomasz Münzer, posługując się cytatami biblijnymi (przy pomocy których można wszystko uzasadnić) nawoływał do czynnego oporu, do buntu przeciw możnym tego świata, głosił, że trzeba zabić bezbożnych władców: „Mówił o świecie bez przywilejów, bez własności, bez państwa. Podburzał do sprzeciwu wobec ucisku.” I wielu poszło za nim, doszło do morderstw i zamieszek, ale bardzo szybko rozruchy zostały spacyfikowane: utopię utopiono we krwi. Samego Münzera schwytano i powieszono. No cóż, taka realizacja utopii na Ziemi albo kończy się krwawą klęską, albo gorzkim zwycięstwem vide rewolucja francuska czy przewrót bolszewików w Rosji.

Niestety, rzecz cała napisana jest zbyt powierzchownie oraz za krótko. Co ciekawe, poprzednia książka Vuillarda nie zrobiła na mnie wrażenia powierzchownej, może dlatego, że znałem temat. Z kolei na temat Münzera wiem tyle, co nic, więc skończyłem lekturę z uczuciem niedosytu. Niemniej to ciekawa książka: zachęca do pogłębienia tematu.