W ciemnej dolinie recenzja

Tragiczny przypadek rodziny Galvinów przez lata pomagał badaczom zrozumieć istotę schizofrenii oraz przybliżył ich do odpowiedzi na fundamentalne pytanie: czy u podstaw choroby tkwi gen czy społeczeństwo (wychowanie).

Czytelnik podczas lektury przechodzi przez różne stadia odbioru tej historii: od niedowierzania nad lekkomyślnością i nieodpowiedzialnością rodziców, przez współczucie (głównie dzieciom), po – jeśli nie zrozumienie, to przynajmniej złagodzenie początkowej niechęci.

Niedowierzanie odnosi się głównie do rozmachu prokreacyjnego Galvinów. Lekarze w pewnym momencie rekomendowali Mimi zaprzestanie rozmnażania, ale kobieta dopiero po dwunastym porodzie została poddana zabiegowi. Nie zrozumcie mnie źle drodzy czytelnicy – nie mam nic przeciwko wielodzietnym rodzinom, ale z lektury „W ciemnej dolinie” ciężko wysnuć wniosek, że Galvinowie później poświęcali się wychowaniu swych pociech. Dość powiedzieć, że w domu tym panował straszny chaos, a sześcioro z dwanaściorga dzieci zachorowało na schizofrenię.

Lekturze towarzyszy dojmujące współczucie dla dzieci – i tych zdrowych, i chorych. Bo dotknięci zaburzeniami synowie nie do końca wiedzieli co się z nimi dzieje, a rodzice długo wypierali prawdę. Zdrowa część rodzeństwa przechodziła przez gehennę, bo w domu była przemoc, molestowanie, strach – przed agresywnym zachowaniem braci oraz przed wizją, że sami mogą zachorować.

Akceptacja stanu rzeczy? Każdy inaczej radzi sobie z traumą, jedni się odcinają, inni mimo wszystko czują więź z rodziną. I pewnie ta książka nigdy by nie powstała, gdyby jedna z sióstr nie chciała, aby świat poznał historię rodziny Galvinów.

Robert Kolker obok kronikarskiego zapisu przypadku małżeństwa Dana i Mimi oraz ich dzieci, snuje też inną opowieść. Jest to więc też reportaż o walce naukowców i próbie zrozumienia schizofrenii, o trudnych badaniach, które często nie przynoszą spodziewanych rezultatów.

„W ciemnej dolinie” czyta się jak poruszającą powieść, która traktuje nie tylko o rodzinie Galvinów czy schizofrenii, ale pokazuje także prawie pół wieku z życia społecznego Stanów Zjednoczonych. Historia ta wcale nie kończy się wraz z ostatnią stroną książki. Niektórzy z tej rodziny nadal żyją i muszą dźwigać na barkach dawne traumy, włącznie ze strachem o to czy w kolejnym pokoleniu ktoś znowu nie zachoruje.