Uciec przed koszmarem recenzja

Graham Masterton zasłynął głównie jako twórca powieści i poradników seksualnych. Jednak jak każdy pisarz próbował również swoich sił w krótszych formach jakimi są opowiadania. "Uciec przed koszmarem" jest właśnie zbiorem ośmiu utworów tego typu. Trudno jest rozpatrywać tego rodzaju zbiory, bo zawsze rodzi się problem czy oceniać je jako całość, czy też każdy utwór osobno. Autor jednak ułatwia odbiorcy tą sprawę dając mu w ręce klucz, według którego należy odczytywać jego intencje. Otóż jego zamiarem było ukazanie różnych oblicz strachu, nie tylko pod względem natężenia, ale również i szerokości geograficznej, każde bowiem opowiadanie dotyczy innego rejonu świata.
W Edynburgu, w Szkocji poznajemy Gillie McPhail, bohaterkę opowiadania "Obecność aniołów". Kilkunastoletnia dziewczynka widzi astralną istotę przy łóżku swego nowonarodzonego brata. Traumę jaką w związku z tym przeżywa rodzice przypisują zazdrości o malca. Kim jest ta istota, czego chce i czy istnieje naprawdę, czy tylko w wyobraźni dziecka?

W Lewes, Sussex (Anglia) młody chłopiec fascynuje się przerażającym obrazkiem z pudełka płatków śniadaniowych, na którym księżyc pożera otoczenie. Przy pomocy lupy odkrywa, że w paszczy księżyca znajduje się przerażone dziecko bez dłoni. Wiele lat później, już jako dorosły chłopiec przypadkiem odnajduje okolicę, która posłużyła za tło do rysunku z dzieciństwa. Postanawia odnaleźć autora ilustracji i wyjaśnić zagadkę zjadanego dziecka. "Żarłoczny księżyc" kryje nie tylko tą tajemnicę, a cena za jej poznanie będzie wysoka.
Kolejne opowiadanie, "Żal", przenosi nas do Mont St-Michel we Francji. Gerry potrąca przypadkowo rowerzystkę. Dziewczyna ginie na miejscu. Mężczyzna ucieka z miejsca wypadku. Los jednak mści się na nim niezwykle okrutnie.
Craig jest znakomitym kucharzem w Los Angeles w Kalifornii. Jego restauracja - "Burn-the-Tail" cieszy się ogromną popularnością. Pewnego dnia ekscentryczny milioner proponuje mu przejrzenie "Sekretnej księgi Shih Tan" - graala dla mistrzów kuchni. Ceną jest jednak przygotowanie potrawy według jednego z przepisów tej księgi. A składniki są bardzo niezwykłe i wątpliwe moralnie.
W Ystrad Mynach w Walii David dostrzega przez okno w barze kolegę, który zginął w wypadku w kopalni. Oczywiście wszyscy postrzegają to jako niesmaczny dowcip. Wkrótce okazuje się, że "Mężczyźni z Maes" rzeczywiście powracają z zasypanych kopalni.
Sarah wyjeżdża w interesach do hrabstwa Kerry w Irlandii. Spotyka tam miłego mężczyznę, który pragnie spełnić jej marzenia. Problemem nie jest nawet przywrócenie do życia zmarłego ojca. Jaki finał może mieć ta "Nieprawdopodobna historia"?
Bohater opowiadania "Dusząca Kate" ma przyjaciela o niezwykłym i niezdrowym hobby. Jamie Lord odczuwa podniecenie seksualne jedynie w obliczu śmierci. W związku z tym regularnie się poddusza - poduszką czy też wieszając się. Bohater początkowo przygląda się degradacji przyjaciela ze smutkiem i bezsilnością, przypisując chorobę młodemu wiekowi. Jednak gdy po latach spotyka go w Sacramento w Kalifornii jako członka cyrku dziwolągów, postanawia działać.
"Wnikający duch" to nasz stary znajomy Misquamacus, czyli wielki Manitou - największy szaman i mściciel indiańskich krzywd. Powraca po raz czwarty i po raz czwarty Harry Erskine postanawia go powstrzymać.
Muszę od razu zaznaczyć, że Masterton był pierwszym pisarzem horrorów z jakim się zetknąłem jeszcze w dzieciństwie, w związku z tym pozostał mi do niego spory sentyment. Lata nauki uwypukliły jednak jego braki warsztatowe i uwidoczniły jego rzemieślniczość. Tym milej zaskoczył mnie ten zbiór opowiadań. Wprawdzie spotkałem się już wcześniej z utworami tego typu autorstwa Mastertona w pamiętnych "Feniksach", ale tu jakbym zobaczył jego nowe oblicza. Tak właśnie - Masterton próbując ukazać różne oblicza strachu, prezentuje odmienne wcielenia siebie jako pisarza. Potrafi być subtelny ("Obecność aniołów") jak i perwersyjny ("Dusząca Kate"). Skłania do refleksji poprzez zadumę ("Mężczyźni z Maes") i poprzez smutek ("Żal"). Bywa tajemniczy ("Nieprawdopodobna historia") i obrzydliwy ("Sekretna księga Shih Tan"). Wreszcie potrafi zaskoczyć ("Żarłoczny księżyc"), ale też i odgrzać stare sprawdzone patenty ("Wnikający duch"). Podobnie jest z dawką grozy. Czasem mamy do czynienia z rasowymi horrorami, czasem thillerami, głównie zaś z opowieściami niesamowitymi. Niemniej jednak pisarz cały czas trzyma równy poziom, chciałoby się rzec Mastertonowski. Uważam nawet, iż autor lepiej się sprawdza właśnie w krótkich formach, choćby ze względu na mniej niż w powieściach przewidywalne zakończenia.
Podsumowując - dobra, lekka lektura, pozwalająca zarówno nieco pomyśleć jak i zrelaksować się. A i na strach też znajdzie się miejsce. Dla fanów Mastertona pozycja obowiązkowa, dla innych dobra książka na rozpoczęcie przygody z tym autorem (chociaż bez znajomości trylogii Manitou ostatnie opowiadanie wyda się banalne - zresztą całkiem słusznie).