Villette recenzja

"Villette" to książka o wiele bardziej wymagająca od "Shirley" czy "Dziwnych losów Jane Eyre". Przeczytana na fali mojej ogromnej fascynacji literaturą wiktoriańską, zachwyciła i poruszyła, pomimo tego, że jej lektura zajęła mi kilka długich dni. Ale to ten tym literatury, którego nie da się czytać szybko, bo choć nie dzieje się tu zbyt wiele, to jednak bohaterka-narratorka jest typem inteligentnej obserwatorki, mającej szerokie poglądy i patrzącej na świat w sposób unikalny.

Pozbawiona perspektyw życiowych na wyspach, dwudziestokilkuletnia Lucy Snowe, wyrusza w podróż życia na kontynent, by tu, w niewielkim mieście, na pensji u Madame Beck, objąć stanowisko nauczycielki języka angielskiego. Villette to cały świat Lucy. Tu mieszka i pracuje, tu, zgodnie ze współczesnym powiedzeniem, że wszyscy żyjemy w jednej, globalnej wiosce, trafia na dawnych krewnych i znajomych z Anglii, tu w końcu zakochuje się i zaczyna snuć plany na przyszłość.

"Villette" to wisienka na torcie twórczości Charlotte Brontë. To książka wysmakowana i wysublimowana, raczej dla koneserów klasycznej literatury wiktoriańskiej niż dla osób dopiero rozpoczynających przygodę z kanonem. Wyciszona z dialogów, wyzuta z oszałamiających wydarzeń i z bohaterką tak specyficzną, że nie każdemu przypadnie ona do gustu (a jeśli już, to z pewnością mniejszości niż większości). Bohaterką niezależną i samodzielną, melancholijną i wycofaną, której strumień świadomości wypełnia tak naprawdę fabułę powieści.

Nie jest to jednak lekki, przyjemny romans, rozlewający w sercu miód szczęśliwych przypadków i zakończeń. Nie jest to też optymistyczna historia miłosna z oczywistym happy endem, bo, paradoksalnie, jest to opowieść gorzka i w przeważającej części smutna, przejmująca rozważaniami o samotności człowieka pozostawionego samemu sobie. Jest to też opowieść o determinacji losu, o tym, że nie wszyscy startujemy z tej samej pozycji, nie wszyscy mamy takie same możliwości i nie wszyscy urodzeni jesteśmy pod znakiem szczęśliwej gwiazdy.