Sąd wojenny recenzja

Sven Hassel "Sąd wojenny",

Wojna nie posiada ludzkiej twarzy. Jej piekielny obraz widoczny jest na każdym kroku "Sądu wojennego". Czasem wręcz apokaliptyczny, przerywany częstymi seriami z karabinu, iskrzący od wybuchów, rozdzierający niebo nalotami na zamieszkałe przez cywilów miasta, wypełniony pełnymi okrucieństwa scenami, zachodzącymi w szeregach obydwu walczących stron. Innym razem tragiczny, pełen jęków umierających, pozostających w pamięci obrazów rannych, którym nie można już pomóc, opisujący strach cywilów, zawierający sceny gwałtu, nieludzkie traktowanie więźniów, dezerterów czy odbywające się po szybkim sądzie wojennym egzekucje. Wreszcie bywa rubaszna, sarkastyczna, nieprzebierajaca w słowach.
Sven Hassel nie musiał wysilać swojej literackiej wyobraźni, ponieważ jako żołnierz armii niemieckiej rzucany podczas II wojny światowej, okropieństwa wojny widział na własne oczy, uczestniczył w przeróżnych jej fazach, wypełniał rozkazy. Nieobce mu były strach i śmierć, które po latach zaczął przenosić na strony swoich licznych wojennych książek, powieści, opartych jednak na odobistych przeżyciach i doświadczeniach.

Akcja "Sądu wojennego" ma miejsce na froncie fińskim, nieopodal granicy ze Związkiem Radzieckim, gdzie żołnierze w arktycznym mrozie gotowi są do walki z Rosjanami. To tutaj spotykamy Małego, Portę, Barcelonę i Legionistę, bohaterów znanych również z innych książek autora, zwykłych żołnierzy, którzy znaleźli się w centrum trwających walk. A jednak ta Północna część Europy nie bedzie jedynym miejscem, do którego zaprosi czytelnika autor. Rozdziały dotyczące frontu fińskiego zostaną bowiem przeplecione historiami ich dowódców i równie jak sama wojna okrutnymi scenami z więzienia dla żołnierzy Wehrmachtu, a wreszcie obrazami Berlina wypełnionego cyklicznymi alarmami bombowymi i nalotami alianckich samolotów

Trzeba sie jednak przyzwyczaić, że "Sąd wojenny" nie jest klasyczną powieścią, w której kolejne losy bohaterów będziemy mieli okazję śledzić od początku do końca. Autor niejednoktotnie pozostawia swoich bohaterów w jednym miejscu, by po jakimś czasie wrócić do nich, opowiadając przy okazji zupełnie nową historię, ubierajac tym samym kolejne rozdziały w luźne, nie zawsze powiązane ze sobą narracyjnie obrazy, które łączy jednak ten sam motyw wojny, okrucieństwa czy niepewności związanej z kolejnym dniem, tak w szeregach zwyczajnych żołnierzy jak również ich dowódców.

Wojna, niezależnie, której strony konfliktu dotyczy, nie obywa sie bez ofiar w ludziach. W przypadku "Sądu wojennego" jego realistyczne, zapadajace w pamięć, obrazy wojny są naprawdę mocną stroną. Pomimo tego jego konstrukcja narracyjna może nie przypaść do gustu każdemu, a szczególnie tym, którzy są zwolennikami klasycznie opowiedzianych historii.