Dziennikarka naukowa polskiego pochodzenia mieszkająca w Kanadzie napisała niezmiernie ciekawą i bogatą w wyniki badań książkę o tym, jakie czynniki wpływają na naszą długowieczność. Rzecz ukazała się oryginalnie po angielsku pod tytułem 'Growing Young'. Piszę o tym, bo książka ma dobre cechy anglosaskiej literatury popularnonaukowej: oparta jest na solidnych badaniach, napisana została jasno i lekko a każdy rozdział kończy się cennymi poradami.
W poszukiwaniu tajemnicy ludzkiej długowieczności przemierzyła Zaraska cały świat, spotykała się z czołowymi naukowcami, pojechała do Japonii, która od lat przoduje w statystykach długości życia. W efekcie powstała książka niezmiernie bogata w treść, nie sposób wyliczyć wszystkich ciekawych idei, wyników i porad (czasami wręcz czułem się nimi przytłoczony), przedstawię moim zdaniem najciekawsze.
I tak badania pokazują, że długowieczności sprzyja w największym stopniu nie dieta czy ćwiczenia fizyczne, ale intensywne kontakty społeczne, w szczególności długotrwały związek uczuciowy (najlepiej małżeństwo); poza tym ważne są przyjaźnie, częste i intensywne kontakty rodzinne, pomocni sąsiedzi. Dobrze też jest przytulać się do swoich bliskich, patrzeć im głęboko w oczy. Nawet: „wymiana długich spojrzeń z ukochanym psem podnosi poziom oksytocyny – zarówno u pupila, jak i u człowieka.”
Innym ważnym czynnikiem jest posiadanie celu i sensu w życiu, ale uwaga, zdradliwym celem może być jak najgrubszy portfel: „Im bardziej ludzie skupiają się na celach finansowych, tym mniej szczęśliwi się stają – i ta prawda znajduje potwierdzenie nie tylko w bogatych krajach, ale również w mniej zamożnych, jak Rosja czy Indie.”
Bardzo ważne jest też rozwijanie empatii i bezinteresownej życzliwości oraz pomaganie innym. Chodzi też o to, aby nie być samotnym, bo samotność skraca życie. Tutaj zalecenia Zaraski są bliskie sugestiom z książki Hertz 'Stulecie samotnych' omawianej przeze mnie ostatnio.
A jeśli chodzi o odżywianie to Zaraska jest sceptyczna wobec nowych diet czy modnych przypraw/potraw (kurkuma, jagody goji etc.) głównie dlatego, że brak rzetelnych badań potwierdzających ich dobroczynne działanie. Jej recepta na zdrową dietę jest prosta: jeść jak najwięcej warzyw i owoców.
Pisze też autorka o tym jak ważna jest aktywność życiowa, przebywanie między ludźmi, to istotne zwłaszcza dla osób starszych. Także o pracy nad sobą, chodzi o zmianę nastawienia do życia na bardziej optymistyczne, o praktykowanie jogi czy medytacji.
W czasie lektury miałem narastające wrażenie, że książka jest nie tylko o długowieczności, ale także o tym jak dobrze i szczęśliwie żyć. Można ją więc traktować jako oparty na badaniach naukowych poradnik udanego życia.
Mam wrażenie, że dotknąłem tylko powierzchni tej przebogatej w fakty i porady książki, z pewnością będę do niej wracać.