Nie ma i nie będzie recenzja

Nie ma i nie będzie to książka autorstwa Magdaleny Okraski, która drukiem ukazała się w 2022 roku nakładem wydawnictwa Ha!art. Jest to reportaż o tym, co polskie miasteczka utraciły oraz jak ich mieszkańcy sobie z tymi stratami poradzili.

Autorka podróżowała przez miasta takie jak Myszków, Wałbrzych, Włocławek czy Skarżysko-Kamienna. Dawne ośrodki wytwórcze lub produkcyjne, które zatrudniały wielu ludzi i słynęły ze swoich produktów (np. wełna, pralki, złoża siarki czy węgla), które poprzez transformację gospodarczą utraciły swoją świetność. Zredukowano etaty, fabryki i kopalnie stopniowo zamykano, zaprzestano produkcji wyrobów, które przez lata stanowiły wizytówkę danego miejsca.

Magdalena Okraska oddała głos mieszkańcom (byłym i obecnym) miasteczek, które z biegiem czasu tracą mieszkańców, bo nie mają ludności zbyt wiele do zaoferowania – często ośrodki kultury takie jak kina, restauracje czy muzea zostają zamykane z powodu generowania kosztów wyższych niż przychody. Nierentowne biznesy zostają zamykane, a po nich zostają tylko kolorowe szyldy, które z czasem blakną.

Jedynym, co mogłabym zarzucić tej pozycji, to narracja jednostronna. Poznajemy wiele głosów, które opowiadają się za tym, jak zostały oszukane przez system, pozbawione świetnej pracy, zmanipulowane... Brak głosu przedsiębiorców, pracodawców, nie pozwala wyrobić sobie obiektywnej opinii, natomiast po przeczytaniu min. trzech rozdziałów pozwala rozgryźć zamierzenia autorki i przestaje mierzić czytelnika.

Nie ma i nie będzie to hołd dla małomiasteczkowych historii i kompedium wiedzy, której za kilka, może kilkanaście lat, młodszym pokoleniom może zabraknąć. To spis wspomnień, które jednych wzruszą, a innych oburzą. Niezależnie jednak od tego, po której „stronie” się znajdziemy, wzbudzą w nas emocje, a więc spełnią swoje zadanie.