Człowiek Śmiechu recenzja

"Jestem przerażającym Człowiekiem Śmiechu. Z czego się śmieję? Z ciebie! Z niego! Z wszystkich! Czym jest mój uśmiech? Waszą zbrodnią, moją katorgą. I w twarz wam rzucam tę zbrodnię; i tą katorgą plwam wam w oczy. Śmieję się, a znaczy to, że płaczę.”
Czy są tu wielbiciele twórczości Wiktora Hugo? Wszyscy znają "Nędzników" czy "Katedrę Marii Panny w Paryżu", a „Człowieka Śmiechu” (oryg. „L’homme qui rit”)?

To opowieść o ludziach, których życie jest zabawką w cudzych rękach. Wiktor Hugo w jednej ze swoich najmocniejszych i najwspanialszych powieści (tak jak i w innych) staje po stronie uciskanego, skrzywdzonego ludu, który jest wykorzystywany przez członków wyższych sfer - oni mają władzę.
Akcja utworu toczy się w przedrewolucyjnej Anglii , a jej główną osią jest ostra opozycja między ludem (reprezentuje go postać szlachetnego Ursusa oraz prostego, szczerego Gwynplaine'a) a arystokracją - jej uosobieniem jest przewrotna i próżna Jozjana.
Gwynplaine, jako mały chłopiec, zostaje wyrzucony na brzeg z łodzi. Błąka się samotnie, aż w końcu trafia do Ursusa. Kim jest Ursus? W zależności od tego, co komu potrzeba - filozofem, kuglarzem, znachorem... W tym samym czasie trafia tam również niemowlę- niewidoma Dea. Gwynplaine i Dea towarzyszą Ursusowi w przedstawieniach. Gwynplaine zyskuje sławę jako Człowiek Śmiechu z powodu makabrycznego na stałe przytwierdzonego do twarzy uśmiechu. Został okrutnie skrzywdzony. (Wstrząsający jest tu wątek dotyczący brutalnej praktyki trwałego oszpecania dziecięcych twarzy, by w przyszłości mogły „zabawiać” publiczność.)
Jeżdżąc od wsi do miasteczek, tworzą sobie mały zamknięty i szczęśliwy świat, jakby na przekór złu, które postanowiło nie opuszczać ich życia.

Piękna powieść z miłością oszpeconego Gwynplaine’a i niewidomej Dei w tle i z wieloma dygresjami dotyczącymi polityki, w których Hugo demaskuje prawdziwe oblicze nowego porządku i podkreśla niemal na każdej stronie, że nic właściwie się nie zmieniło. Jest też znane wszystkim przesłanie, że "najważniejsze jest dla oczu niewidoczne" i tragiczne zakończenie.

Warto wspomnieć, że twórca wizerunku batmanowego Jokera inspirował się groteskowym uśmiechem Gwynplaine'a.