Dolina nadziei recenzja

Nie lubię tzw. literatury kobiecej, a reklama brzmiąca "powieść o skomplikowanych losach kobiet w czasach takich to a takich" zazwyczaj skutecznie zniechęca mnie do sięgnięcia po zachwalane dzieło, ale Dolinę nadziei wygrałam w konkursie, a skoro książka już trafiła w moje łapki, to nieprzeczytana z nich nie wyjdzie, taka karma, hłe, hłe.
No i muszę powiedzieć, że przeczytałam z przyjemnością, nawet fakt, że to trzeci i ostatni tom cyklu, którego poprzednich części nie znam, jakoś mi nie przeszkodził. Historia wciąga. Postacie są zróżnicowane i wiarygodne psychologicznie, więc z zainteresowaniem śledzi się ich losy. Największą wartością powieści jest jednak opis sytuacji ludności cywilnej w końcowym okresie wojny i po jej zakończeniu, tak w Niemczech, jak i na Ziemiach Odzyskanych. Autorka pokazuje, jak zawiłe mogły być ludzkie losy i jak różnie mogło się potoczyć życie osób związanych rodzinnymi więzami. Wojna rozdzieliła siostry i braci, kuzynów, ciotki i bratanice - ktoś pozostając w okolicach Zielonej Góry zamieszkuje w Polsce, ktoś po rozdzieleniu stref okupowanych staje się obywatelem NRD, inni - RFN; z chaosu pierwszych miesięcy wyłania się nowy kształt tej części Europy i ludzie - nie do końca wiedząc, na co się piszą - muszą zdecydować, co dalej. A czasem okoliczności decydują za nich. Polityka wciska się w prywatność i nie pozwala odetchnąć; pełna lęku egzystencja w cieniu faszyzmu płynnie przechodzi niekiedy w pełną lęku egzystencję w cieniu stalinowskich represji. Najwięksi oportuniści bez wahania zmieniają jeden sztandar na drugi, wysługując się nowym panom jak wysługiwali się poprzednim. Bez ogródek opisywane są też warunki materialne, głód i poniewierka powojennych lat, gdy zniszczenia wojenne, przemieszczanie się osób, kształtowanie się nowego porządku wymagają od zwykłych ludzi ciągłej walki o byt, ciągłej czujności, zaradności, ale i bezwzględności. Czarny rynek, nielegalny handelek, balansowanie między uczciwością a nieuczciwością, nieustające targowanie się z własnym sumieniem... I jak zwykle, ciężar codzienności spoczywa przede wszystkim na barkach kobiet, niekiedy przygniatając je ponad siły. To one muszą zadbać o przeżycie swoje i dzieci, o spójność rodzin, to one próbują zasklepiać rany i przetrwać pomimo wszystko, dostosowując się do sytuacji jak mogą. Słabsze, niedoceniane, bardziej bezbronne, uzależnione od decyzji, a nieraz kaprysów mężczyzn, to one muszą płacić najwyższą cenę. Nędza, głód i przemoc dotykają je bardziej. A jednak, mimo wszystko, powieść kończy się, zgodnie z tytułem, powiewem nadziei. Dawny świat odszedł w przeszłość, nie wszyscy przetrwali, ale ci, którym się udało, chyba jakoś sobie poradzą.