Krwawe dożynki. 1943 recenzja

Dwa dni, 3 i 4 listopada 1943 roku. Tylko tyle, czterdzieści osiem godzin. Tylko tyle czasu potrzebowali Niemcy, by w bestialski sposób pozbawić życia blisko czterdziestu tysięcy Żydów. Ta zaplanowana w najdrobniejszych szczegółach akcja likwidacyjna w niemieckich dokumentach nosiła nazwę "Dożynki". Dla każdego z nas dożynki kojarzą z tańcami i zabawą. Dla okupanta z egzekucją, podczas której nie zabrakło radości, śmiechu i strzałów, które zagłuszała głośna muzyka.

Mariusz Nowik w książce "Krwawe dożynki" rekontruje mało znany, ostatni etap akcji "Reinhard". Przebieg akcji opisuje z perspektywy trzech kobiet, którym udało się wyjść z grobu. Dzięki ich relacji poznajemy bestialstwo okupanta oraz doświadczamy, nieznanego wycinka historii. Niestety, ale właśnie tej historii zabrakło. Autor nie osadził opowieści w żadnym szerszym kontekście, nie przedstawił faktów, motywacji, nie wypunktował też, dlaczego taka akcja miała miejsce. Czytelnik zostaje wrzucony w sam środek opowieści, co początkowo może być mylące, bo nic nie składa się w jedną całość. Nie jest to pozycja dla osób, które dopiero zaczynają czytać o "Dożynkach". W tym konkretnym przypadku dostaniemy chaos i wielowątkowość, z której trudno poskładać wszystkie wątki w jedną zwartą i zamkniętą całość.

Jest to pozycja przerażająca, bolesna i wywołująca morze łez. Wspomnienia kobiet, które przeżyły, ich emocje, strach, lęk czuć w każdym zdaniu i w każdym akapicie. Ta pozycja przeszywa każdą część naszego ciała, pozostawiając ogrom uczuć. Surowość opisów, odarcie ich z jakichkolwiek ozdobników dostarcza i pokazuje czytelnikom, czym była największa masowa egzekucja w historii niemieckich obozów koncentracyjnych.

"Krwawe dożynki" to lektura ważna i niezwykle potrzebna. Autor pokazał niemiecką akcję oczami ocalonych. Tych, które zdołały wydostać się ze stosu ciał, straciły wszystko, swoich bliskich i przyjaciół. Ich niezwykle świadectwo zasługuje na naszą pamięć. Tylko tyle i aż tyle jesteśmy w stanie dla nich zrobić. Nie zapomnieć.