Atlas nieba recenzja

Jak to rzekł z charakterystyczną dla siebie skromnością wujek Einstein, „nie osiągnąłem zrozumienia fundamentalnych praw rządzących Wszechświatem dzięki racjonalnemu rozumowi”. Na podobnym sentymencie zdaje się opierać twórca „Atlasu nieba”. Tak, to bardzo dobra pozycja z edukacyjnego punktu widzenia: szkieletem tej podróży jest chronologiczne przejście przez największe odkrycia astronomii, od starożytnych spisów złowieszczych komet po współczesne sondy orbitujące, a między nimi studia nad dynamiką ruchu planet, teorie fizyczne, spektrografia, zmyślne zegary, Koperniki, Keplery i Halleye. Jednak tak naprawdę Brooke-Hitching jest bliżej człowieka niż nieba nad nim, bo głównym bohaterem jest fascynacja kosmosem. Wyobraźnia, sztuka, mity starożytne i nowożytne, utrzymywanie równowagi między religią a nauką, zbiór gwiazd zamieniony w opowieść i kawałek nieba przeniesiony na papier czy to jako spis liczb, czy barwne malowidło: to przegląd wyobrażeń na temat tego, co nad nami. Książka utrzymana jest w tonie ciepłego optymizmu – pomyłki i łuty szczęścia, przełomy i żmudne kolekcjonowanie danych, matematyka i sztuka, ludzkość w ten czy inny sposób coraz lepiej rozumie sam Wszechświat, i warto się tym zachwytem zachwycić. Lekki ton pomagają też utrzymywać dziwne ciekawostki, których tyle w cieniu wielkich, poważnych odkryć.

No i wreszcie „Atlas nieba” jest po prostu pięknie wydany – lektura zeszła mi właśnie tyle czasu, że się rozklejam nad co drugą ilustracją. „Sic itur ad astra”? Piękne. Ryciny z „Kodeksu madryckiego”? Płaczę. Barwne fotografie Merkurego? Ochy i achy. Twarda oprawa, detale (jak fazy Księżyca przy numerach stron), kolorowe mapy, obrazy, zdjęcia, fragmenty zapisków naukowych, sztuka nie tylko europejska.

„Atlas nieba” to dobra pozycja dla tych, którzy nie czują szczególnego pociągu do astronomii, ale jak dostaną w atrakcyjnej formie, to przyswoją. A ten atlas taką formą właśnie jest: udaną mieszanką sztuki i nauki, ciepłym przypomnieniem ścisłego powiązania tego dualizmu, który wywodzi się z tych samych wzruszeń.

[Recenzja została po raz pierwszy opublikowana na LubimyCzytać pod pseudonimem Kazik.]