Irena Małysa, znana dotąd głównie z serii o Baśce Zajdzie, postanowiła w „Mostach na Wiśle” sięgnąć po zupełnie nowego bohatera – Walentego Cichockiego. Przyznam szczerze, że byłam bardzo ciekawa, czy autorka poradzi sobie z taką zmianą. Jak jej wyszło? Myślę, że całkiem dobrze, choć nie bez zastrzeżeń.
Powieść przenosi nas w dwa różne czasy: okupacyjny Kraków i miasto z początku lat 90., a obie linie czasowe są równie fascynujące. W czasie II wojny światowej poznajemy dramatyczną historię Hani, młodej kobiety walczącej o przetrwanie w okrutnej rzeczywistości. Jej codzienność naznaczają nie tylko łapanki i strach przed nazistami, ale również makabryczna obecność kanibala i handel ludzkim mięsem. To wątek, który mrozi krew w żyłach – Małysa maluje okupacyjny Kraków z niezwykłą plastycznością, sprawiając, że historia Hani na długo pozostaje w pamięci i poraża brutalnością czasów okupacji.
Z kolei w latach 90. autorka przedstawia komisarza Walentego Cichockiego – bohatera o skomplikowanej psychice i licznych dziwactwach. Kraków po transformacji ustrojowej staje się areną brutalnych starć kibiców i brudnych interesów, a Cichocki musi zmierzyć się z mrokiem tego świata, zagłębiając się w najciemniejsze zakamarki miasta, w tym świat prostytucji. Równocześnie walczy z własnymi demonami – nerwicą natręctw, która utrudnia mu codzienne życie, ale jednocześnie nadaje jego postaci wyjątkowy rys.
Obie linie czasowe splatają się w intrygującą historię kryminalną, w której odnajdujemy ciała pod mostami na Wiśle. Cichocki, by rozwiązać zagadkę, musi sięgnąć głęboko w przeszłość, co prowadzi do interesujących zwrotów akcji. Niestety, zakończenie książki, choć logiczne, wydaje się nieco spłaszczone i pozostawia pewien niedosyt. Po tak porywającej fabule spodziewałam się bardziej spektakularnego finału.
Jednym z największych atutów powieści jest sposób, w jaki Małysa przedstawia Kraków. Czy to podczas okupacji, czy w latach 90., miasto żyje, oddychając swoją skomplikowaną historią. Topografia i klimat są przedstawione tak sugestywnie, że miałam wrażenie, jakbym spacerowała ulicami Podgórza czy Kazimierza. Co więcej, książka wplata w swoją fabułę wiele faktów historycznych, co nadaje jej walor edukacyjny i skłania do refleksji nad losami miasta oraz jego mieszkańców.
Walenty Cichocki to bohater z potencjałem – nietuzinkowy, pełen sprzeczności, z pewnością różniący się od Baśki Zajdy, a jednak równie intrygujący. Mam nadzieję, że Małysa zdecyduje się kontynuować jego historię.
“Mosty na Wiśle” to poruszająca i klimatyczna powieść, która ukazuje mroczne strony historii i teraźniejszości. Choć zakończenie nieco osłabia ogólny wydźwięk, całość pozostaje godna polecenia. Małysa udowodniła, że potrafi stworzyć bohatera na miarę Baśki Zajdy, a jej najnowsza książka na pewno pozostaje w pamięci.