Tryzna. Antologia słowiańska jest propozycją dla wielbicieli dawnych wierzeń i osób dysponujących niewielkim skrawkiem czasu na czytanie. Stanowi ona zbiór opowiadań różnych autorów, w przeważającej części Polaków, z których każde jest zamkniętą historią.
Fenomen Harrego Pottera trąci kiczem w porównaniu z jakością i skalą wyobraźni, popartą kunsztem literackim autorów niniejszej antologii. Książkę nabyłam przypadkiem, jest to mój najlepszy zakup na tegorocznym festiwalu komiksów w Łodzi. Poznany osobiście autor jednego z opowiadań skradł moje serce nie tylko charyzmą, ale i głęboką wiedzą z zakresu starosłowiańskich wierzeń praktykowanych do dnia dzisiejszego przez rodzimowierców.
Tłem poszczególnych opowiadań są nie tylko zamierzchłe epoki, ale także współczesność. Każdy z utworów ma swój indywidualny styl i sposób prowadzenia narracji.
Antologię otwiera napisany wierszem poemat o losach dziecka zrodzonego z zakazanego związku oraz konsekwencjach złych wyborów życiowych, kładących się cieniem na losie lokalnej społeczności. W kolejnych opowiadaniach poznajemy pradawne plemię ludzi – wilków oraz krwawe początki krzewienia chrześcijaństwa w rejonach nad Bałtykiem, losy wiedźmy składającej krwawe ofiary, historię ocalałego z holokaustu mężczyzny wspominającego spotkania ze zmorą grasującą w obozie.
Jedna z historii dotyka trudnego tematu zdrady małżeńskiej i ceny, jaką przyjdzie za nią zapłacić. Inna z kolei opisuje dzieje Czarnego Boru, żyjących w nim magicznych istot oraz udobruchania śmierci przez mądrą babę.
Szczególnie mocno wstrząsnęła mną opowieść o spotkaniu współcześnie żyjącej kobiety z dzieckiem nie z tego świata. Inna – niezwykle mocno wciągająca – opowiada losy drapieżnej rusałki, która pomimo swej natury jest zdolna do miłości. Słowiańskie upiory polujące na ludzi, tajemne artefakty, tajemnicze morderstwa we wsi Mędrzyce, mindfulness wspierany magią, zagubienie się bohatera w zaczarowanym lesie, losy zakonnika i starej piastunki, życie mistrza amuletów, a na koniec potężny akord historii o krwawej masakrze w zakładzie karnym dla kobiet – to jedynie krótkie zapowiedzi literackiej uczty proponowanej w niniejszej antologii.
Niezwykłą zaletą książki jest bogate i nawiązujące do dawnych czasów słownictwo, bazujące nie tyle na wyobraźni autorów, ile na ich historycznej wiedzy. Pisane z lekkością, niezwykle oryginalne, niebanalne i nigdzie indziej niespotykane opowieści poparte są w mojej ocenie długoletnimi badaniami nad historią naszych ziem. Krótko mówiąc, czytelnik ma głębokie przekonanie, że autorzy doskonale wiedzą, o czym piszą i nie ma tu miejsca na przypadki. Tym samym składam wielkie ukłony autorom za – jak sądzę – lata zainteresowań słowiańszczyzną. Nawiasem mówiąc, jeden z nich jest praktykującym rodzimowiercą.
Abstrahując od powyższego, każdy z utworów przenosi czytelnika w świat magii, niezwykle plastycznie rysując w wyobraźni poszczególne, niekiedy mocno krwawe sceny. Opowiadania trzymają w napięciu tym bardziej, że autorzy zaprezentowali dość niekonwencjonalne podejście do tematu – świat magiczny przenika w wielu z nich współczesność, potęgując klimat grozy i tajemnicy.
Krótkie formy, jakimi niewątpliwie są opowiadania zawarte w antologii, pozwalają na ich pochłonięcie przy porannej kawie lub wieczornej herbacie. Jest to więc pozycja idealna dla osób kochających czytać, lecz z różnych powodów nie dysponujących czasem na zagłębianie się w kilkuset stronicową i niezwykle złożoną powieść. Krótka forma opowiadania ma jeszcze jeden walor – autorzy wycisnęli z każdej historii absolutne maksimum, do perfekcji żonglując słowem, budując napięcie i konstruując bohaterów.
Jak na słowiańską antologię przystało, czytelnicy zapoznają się z rusałkami, elfami, wilkołakami, strzygami, staną się świadkami pojedynku czarnoksiężników, a także dowiedzą się, czym jest ćmuch i liszec.
Jedyną wadą jest jedna – dosłownie – literówka na ponad 400 stron tekstu.
Na uwagę zasługuje także wydanie. Twarda oprawa i porządne szycie sprawią, że antologia zakupiona w tym roku prawdopodobnie – jako jedno z czołowych bajań w moim domu – posłuży kolejnym pokoleniom rodziny.
Dane techniczne:
Autorzy: Piotr Barej, Silke Brandt, Jarosław Dobrowolski, Krzysztof Dzieniszewski, Paweł Famus, Camille Gale, Artur Grzelak, Małgorzata Lewandowska, Tadeusz Oszubski, Olaf Pajączkowski, Jacek Pelczar, Franciszek M. Piątkowski, E. Raj, Maciej Szymczak, Flora Woźnic
Tytuł: Tryzna. Antologia słowiańska
Data wydania: 20/08/2022
Gatunek: fantastyka/horror
Oprawa: twarda
Ilość stron: 418
Wydawca: Planeta Czytelnika
ISBN: 9788396478115
Comixxy, Blog na WordPress.com.