Ojciec Sergiusz recenzja

Opowiada Tołstoj o człowieku, który prawie przez całe życie kierował się wielką ambicją, charakteryzowała go też silna impulsywność. W młodości czekała go wspaniała kariera w carskiej armii, ale pod wpływem impulsu porzucił wszystko i udał się do klasztoru. Notabene, mamy w opowiadaniu zaprezentowane ciekawe poglądy XIX-wieczne, oto mężczyzna mógł sobie używać przed ślubem, a kobieta nie; jeśli to zrobiła była na zawsze zhańbiona.

A potem dostajemy historię Sergiusza jako świątobliwego mnicha, który oddaje się pustelnictwu i umartwianiom, ale wciąż go nawiedzają trudne uczucia: złość, żądza, ma w sobie też sporo pychy i nudy. Usiłuje wszystkie te emocje stłumić, wyprzeć, zresztą ze słabym skutkiem. No ale takie są nauki chrześcijańskie: powinniśmy dławić w sobie tak zwane złe emocje. No cóż, we współczesnej psychologii wiadomo, że takie uporczywe wypieranie uczuć do niczego dobrego nie prowadzi, w najgorszym razie może się zakończyć zaburzeniami psychicznymi; niemniej pogląd chrześcijański w tej dziedzinie się nie zmienił.

Ojciec Sergiusz jest też kuszony przez diabła w postaci kobiet, które mocno testują jego odporność na wdzięki niewieście. Nasuwają tu się skojarzenia z Biblią, na przykład kuszenie Józefa przez żonę Putyfara. Myślę, że w tej opowieści jest więcej odniesień biblijnych.

I jeszcze stawia Tołstoj pytanie o sens dobrego życia, czy lepiej jest spędzić życie w odosobnieniu i modlitwie, czy raczej między ludźmi? Czy lepiej modlić się do Boga w pustelniczej celi, czy zmagać się z trudnym, znojnym, biednym losem starając się w miarę możliwości pomagać ludziom wokół siebie? To dylemat znany z innych dzieł, moim zdaniem dużo lepiej przedstawiony w książce Singera 'Sztukmistrz z Lublina', bo w tym utworze wszystko jest jakieś powierzchowne, naskórkowe, niedokończone. Myślę, że nieprzypadkowo Tołstoj nie zamierzał publikować tego opowiadania, zostało wydane dopiero po jego śmierci, może to miała być część większej całości...

Wysłuchałem audiobooka w przeciętnej interpretacji Krzysztofa Baranowskiego.